صحيح نيست ولى آدم لال اگر با اشاره قسم بخورد صحيح است .
( پنجم ) عمل كردن به قسم براى او ممكن باشد و اگر موقعى كه قسم مىخورد ، ممكن باشد و بعدا از عمل به آن عاجز شود ، از وقتى كه عاجز مىشود قسم او به هم مىخورد و همچنين است اگر عمل كردن به نذر يا قسم يا عهد بقدرى مشقت پيدا كند كه نشود آن را تحمل كرد .
( مسأله 2681 ) اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگيرى كند ، يا شوهر از قسم خوردن زن جلوگيرى نمايد ، قسم آنان صحيح نيست .
( مسأله 2682 ) اگر فرزند بدون اجازه پدر و زن بدون اجازه شوهر قسم بخورد ، پدر و شوهر مىتوانند قسم آنان را به هم بزنند . بلكه ظاهر آن است كه قسم آنها بدون اجازه پدر و شوهر منعقد نمىشود و همچنين است حكم كنيز و بنده نسبت به مولايشان .
( مسأله 2683 ) اگر انسان از روى فراموشى ، يا ناچارى يا ندانستن به قسم عمل نكند كفاره بر او واجب نيست و همچنين است اگر مجبورش كنند كه به قسم عمل ننمايد . و قسمى كه آدم وسواسى مىخورد ، مثل اين كه مىگويد والله الآن مشغول نماز مىشوم ، و بواسطه وسواس مشغول نمىشود ، اگر وسواس او طورى باشد كه بىاختيار به قسم عمل نكند كفاره ندارد .
( مسأله 2684 ) كسى كه قسم مىخورد ، كه حرف من راست است چنانچه حرف او راست باشد قسم خوردن او مكروه است و اگر دروغ باشد حرام و از گناهان بزرگ مىباشد ولى اگر براى اين كه خودش يا مسلمان ديگرى را از شر ظالمى نجات دهد ، قسم دروغ بخورد اشكال ندارد بلكه گاهى واجب مىشود ، اما اگر بتواند توريه كند ( يعنى موقع قسم خوردن طورى نيت كند كه دروغ نشود بهتر اين است كه توريه نمايد مثلا اگر ظالمى بخواهد كسى را اذيت كند و از انسان بپرسد كه او را ديده‌اى ؟ و انسان يك ساعت قبل او را ديده باشد ، بگويد او را نديده‌ام و قصد كند كه از پنج دقيقه پيش نديده‌ام .

474