را نداند ، مثلا نداند فضله موش پاك است يا نه ، بايد مسأله را بپرسد ، ولى اگر با اين كه مسأله را مىداند ، چيزى را شك كند كه پاك است يا نه ، مثلا شك كند آن چيز خون است يا نه ، يا نداند كه خون پشه است يا خون انسان ، پاك مىباشد ، و وارسى كردن يا پرسيدن لازم نيست .
( مسأله 124 ) چيز نجسى كه انسان شك دارد پاك شده يا نه ، نجس است ، و چيز پاك را اگر شك كند نجس شده يا نه ، پاك است . و اگر هم بتواند نجس بودن يا پاك بودن آن را بفهمد لازم نيست وارسى كند .
( مسأله 125 ) اگر بداند يكى از دو ظرف يا دو لباسى كه از هر دوى آنها استفاده مىكند نجس شده و نداند كدام است ، بايد از هر دو اجتناب كند ولى اگر مثلا نمىداند لباس خودش نجس شده يا لباسى كه از تصرف او خارج بوده و مال ديگرى مىباشد ، لازم نيست از لباس خودش اجتناب نمايد .
چيز پاك چگونه نجس مىشود ( مسأله 126 ) اگر چيز پاك به چيز نجس برسد و هر دو يا يكى از آنها بطورى تر باشد كه ترى يكى به ديگرى برسد ، چيز پاك نجس مىشود ، و هم چنين اگر به چيز سومى با همان رطوبت برسد نجسش مىكند ، و مشهور فرموده‌اند كه متنجس بطور مطلق منجس است ، ولى اين حكم در غير واسطه اول محل اشكال است و احتياط واجب اجتناب از او لازم است ( مثال ) در صورتى كه دست راست به بول متنجس شود ، آنگاه آن دست با رطوبت ديگرى دست چپ را ملاقات كند اين ملاقات موجب نجاست دست چپ خواهد بود ، و اگر دست چپ بعد از خشكيدن با آب قليل يا ساير مايعات ملاقات كند آن نيز نجس مىشود ولى اگر با چيز ديگرى با رطوبت ديگرى ملاقات كند نجاست آن چيز معلوم نيست اگر چه احتياط واجب اجتناب از آن است ، و اگر ترى بقدرى كم باشد كه به ديگرى نرسد ، چيزى كه پاك بوده نجس نمىشود ، اگر چه به عين نجس برسد .

24