( مسأله 1745 ) اول ماه به تلگراف ثابت نمىشود ، مگر انسان بداند كه تلگراف از روى شهادت دو مرد عادل يا از راه ديگرى بوده كه شرعا معتبر است .
( مسأله 1746 ) روزى را كه انسان نمىداند آخر رمضان است يا اول شوال ، بايد روزه بگيرد . ولى اگر در اثناء روز بفهمد كه اول شوال است بايد افطار كند .
( مسأله 1747 ) اگر زندانى نتواند به ماه رمضان يقين كند ، بايد به گمان عمل نمايد و اگر آن هم ممكن نباشد ، هر ماهى را كه روزه بگيرد صحيح است ولى بايد بعد از گذشتن يازده ماه از ماهى كه روزه گرفته دوباره يك ماه روزه بگيرد .
روزه‌هاى حرام و مكروه ( مسأله 1748 ) روزه عيد فطر و قربان صحيح نيست . و نيز روزى را كه انسان نمىداند آخر شعبان است يا اول رمضان ، اگر به نيت اول رمضان روزه بگيرد ، صحيح نيست .
( مسأله 1749 ) اگر زن بواسطه گرفتن روزه مستحبى حق شوهرش از بين برود ، روزه او باطل است . و احتياط واجب آنست كه اگر حق شوهر هم از بين نرود ، بدون اجازه او روزه مستحبى نگيرد .
( مسأله 1750 ) روزه مستحبى اولاد ، اگر اسباب اذيت پدر و مادر يا جد شود حرام است .
( مسأله 1751 ) اگر پسر بدون اجازه پدر روزه مستحبى بگيرد ، و در بين روز پدر او را نهى كند ، چنانچه مخالفت او موجب اذيتتش باشد بايد افطار نمايد .
( مسأله 1752 ) كسى كه مىداند روزه براى او ضرر ندارد ، اگر چه دكتر

303