أدنى الارض وهم من بعد غلبهم سيغلبون ) ( 1 ) و اين اخبار در زمانى بود كه كسى شكست ايران و پيروزى روم را تصور نمى كرد ، چنان كه در كتب تاريخ مسطور است .
ب - اخبار به باز گشت آن حضرت به مكه ( إن الذى فرض عليك القرءان لرآدك إلى معاد ) . ( 2 ) ج - تمهيد و توطئهء منافقين براى سوء قصد به جان او ، و اخبار به حفظ و نگهدارى او ( يأيها الرسول بلغ مآ أنزل إليك من ربك وإن لم تفعل فما بلغت رسالته والله يعصمك من الناس ) . ( 3 ) د - اخبار به فتح مكه و دخول مسلمين در مسجد الحرام با اخبار از خصوصيت روحى و جسمى آنان ( لتدخلن المسجد الحرام إن شآء الله ءامنين محلقين رءوسكم ومقصرين لا تخافون ) . ( 4 ) ه‌ - بعد از مراجعه از غزوه ء تبوك در مورد منافقين اين آيه نازل شد ( فقل لن تخرجوا معى أبدا ولن تقاتلوا معى عدوا ) ( 5 ) و آن چنان شد كه آيه خبر داده بود .
و - در جنگ بدر كه كفار به جمعيت خود مغرور بودند و نصرت خود را مسلم مى پنداشتند ، اين آيه نازل شد ( أم يقولون نحن جميع منتصر - سيهزم الجمع و يولون الدبر ) . ( 6 ) ز - قبل از فتح خيبر و دستيابى مسلمين به غنايم و در روزگارى كه در خاطره ء آنان تسلط بر خزاين ايران و ممالك ديگر خطور نمى كرد ، اين آيات نازل شد

1 . سوره ء روم ، آيهء 1 و 2 و 3 ( شكست خوردند روم در نزديكترين سرزمين و ايشان پس از شكستشان زود است پيروز شوند ) 2 . سوره ء قصص ، آيهء 85 ( همانا آن كه قرآن را بر تو فرض كرد باز گرداننده است تو را به بازگشتگاه ) 3 . سوره ء مائده ، آيهء 67 ( اى پيغمبر ابلاغ كن آنچه را فرود آمد بر تو از پروردگارت و اگر نكنى نرسانده باشى پيام او را و خدا نگه مى دارد تو را از مردم ) 4 . سوره ء فتح ، آيهء 27 ( هر آينه البته داخل مى شويد در مسجد الحرام اگر خدا خواهد آسودگان ( ايمنان ) تراشندگان سرهاى خويش و كوتاه كنندگان ناخن و موى در حالى كه نمى ترسيد ) 5 . سوره ء توبه ، آيهء 83 ( پس بگو هرگز با من خارج نمى شويد ، و هرگز با من با دشمنى قتال نمى كنيد ) 6 . سوره ء قمر ، آيهء 44 ، 45 ( يا مى گويند ما جماعتى هستيم كه نصرت و پيروزى نصيب ما است ، به زودى شكست مى خورند و پشت به ميدان جنگ مى كنند )

76