او بدهد ، و اگر مال ديگرى باشد بايد به صاحب آن بدهد ، يا از صاحبش رضايت بخواهد ، و اگر صاحب آن را نمى شناسد و براى شناختن او هم وسيله اى ندارد ، بايد چيزى را كه از بچه گرفته از طرف صاحب آن بابت مظالم به فقير بدهد ، و بنابر احتياط واجب براى آن از حاكم شرع اذن بگيرد .
مسأله 2112 - اگر كسى با بچهء مميز - در صورتى كه معامله با او صحيح نيست - معامله كند و جنس يا پولى كه به بچه داده از بين برود ، مى تواند از بچه بعد از بلوغش مطالبه نمايد ، و اگر بچه مميز نباشد حق مطالبه ندارد .
مسأله 2113 - اگر خريدار يا فروشنده را بر معامله به نا حق اكراه كنند ، چنانچه بعد از معامله راضى شود ، معامله صحيح است ، ولى احتياط مستحب آن است كه دوباره معامله را انجام دهند .
مسأله 2114 - اگر انسان مال كسى را بدون اجازه ء او بفروشد ، تا زمانى كه صاحب مال به فروش آن راضى نشود و اجازه نكند ، بر آن معامله ترتيب اثر داده نمى شود .
مسأله 2115 - پدر و جد پدرى طفل و نيز وصى پدر و وصى جد پدرى طفل - كه او را قيم بر صغير قرار داده اند - مى توانند مال طفل را بفروشند ، و بنابر احتياط واجب معامله به مصلحت طفل باشد ، و مجتهد عادل هم در صورت نبودن پدر و جد پدرى و وصى آن دو مى تواند مال يتيم را در صورتى كه به مصلحت او باشد بفروشد ، و همچنين مال ديوانه و غايب را در صورتى كه ضرورت اقتضا كند .
مسأله 2116 - اگر كسى مالى را غصب كند و بفروشد و بعد از فروش صاحب مال معامله را اجازه كند ، معامله نافذ است ، و چيزى را كه غصب كننده به مشترى داده و منفعتهاى آن از موقع معامله ، ملك مشترى است ، و چيزى را كه مشترى داده و منفعتهاى آن از موقع معامله ، ملك كسى است كه مال او را غصب كرده اند .
مسأله 2117 - اگر كسى مالى را غصب كند و بفروشد به قصد اين كه عوض آن ، مال خودش باشد ، چنانچه صاحب مال معامله را اجازه كند ، معامله نافذ است ، ولى عوض ، مال مالك مى شود نه مال غاصب .

586