مسأله 2059 - اگر مقدارى مال كه براى حج كافيست به كسى بدهند و با او شرط كنند كه در راه مكه به كسى كه مال را داده خدمت نمايد ، حج بر او واجب نمى شود .
مسأله 2060 - اگر مقدارى مال به كسى بدهند و حج بر او واجب شود ، چنانچه حج نمايد هر چند بعد مالى از خود پيدا كند ، ديگر حج بر او واجب نيست .
مسأله 2061 - اگر براى تجارت مثلا تا جده برود و مالى به دست آورد كه اگر بخواهد از آن جا به مكه رود ، آنچه در استطاعت معتبر است داشته باشد ، بايد حج كند ، و در صورتى كه حج نمايد اگر چه بعد مالى پيدا كند كه بتواند از وطن خود به مكه رود ، ديگر حج بر او واجب نيست .
مسأله 2062 - اگر انسان اجير شود كه خودش از طرف كسى ديگر حج كند ، چنانچه نتواند برود و بخواهد ديگرى را از طرف خودش بفرستد ، بايد از كسى كه او را اجير كرده اجازه بگيرد .
مسأله 2063 - اگر كسى مستطيع شود و مكه نرود و فقير شود ، بايد اگر چه به زحمت باشد بعد حج كند ، و اگر به هيچ قسم نتواند حج برود ، چنانچه كسى او را براى حج اجير كند ، بايد به مكه رود و حج كسى را كه براى او اجير شده به جا آورد ، و اگر بتواند تا سال بعد در مكه بماند و براى خود حج نمايد ، ولى اگر ممكن باشد كه اجير شود و اجرت را نقد بگيرد و كسى كه او را اجير كرده راضى شود كه حج او در سال بعد به جا آورده شود ، بايد سال اول براى خود و سال بعد براى كسى كه اجير شده حج نمايد .
مسأله 2064 - اگر در سال اولى كه مستطيع شده به مكه رود و در وقت معينى كه دستور داده اند به عرفات و مشعر الحرام نرسد و طورى نباشد كه مى توانسته زودتر برود و برسد ، چنانچه در سالهاى بعد مستطيع نباشد حج بر او واجب نيست ، ولى اگر طورى بوده كه مى توانسته زودتر برود و برسد ، يا از سالهاى پيش مستطيع بوده و نرفته ، اگر چه به زحمت باشد بايد حج كند .
مسأله 2065 - اگر در سال اولى كه مستطيع شده حج نكند و بعد به واسطهء پيرى يا مرض يا ناتوانى نتواند حج نمايد و يا بر او حرجى باشد و نااميد باشد از اين كه بعد خودش بدون حرج حج را به جا آورد ، بايد ديگرى را از طرف خود فورا بفرستد ، بلكه اگر در سال اولى كه به قدر رفتن حج مال پيدا كرده ، به واسطهء پيرى يا

569