آن را تهيه نمايد .
مسأله 1803 - اگر در اول سال براى مخارج خود قرض كند و پيش از تمام شدن سال منفعتى ببرد ، نمى تواند مقدار قرض خود را از آن منفعت كسر نمايد ، مگر اين كه قرض بعد از حصول منفعت باشد ، ولى مى تواند قرض خود را از منافع اثناى سال ادا نمايد .
مسأله 1804 - اگر در تمام سال منفعتى نبرد و براى مخارج خود قرض كند ، نمى تواند از منافع سالهاى بعد آن قرض را كسر نمايد ، ولى مى تواند قرض خود را از آنها ادا كند .
مسأله 1805 - اگر براى زياد كردن مال يا خريدن ملكى كه به آن احتياج ندارد قرض كند ، نمى تواند از منافع كسب مقدار آن قرض را ادا نمايد ، ولى اگر مالى را كه قرض كرده يا چيزى را كه از قرض خريده از بين برود ، مى تواند قرض خود را از منافع آن سال ادا نمايد .
مسأله 1806 - انسان مى تواند خمس هر چيز را از همان چيز بدهد ، يا به مقدار قيمت خمسى كه بدهكار است پول رايج بدهد ، و بنابر احتياط واجب از چيز ديگر ندهد مگر با اذن حاكم شرع .
مسأله 1807 - كسى كه خمس به مال او تعلق گرفت و سال بر او گذشت ، تا خمس آن را نداده است نمى تواند در آن مال تصرف كند ، اگر چه قصد دادن خمس را داشته باشد ، مگر با اذن حاكم شرع ، و اما تصرفات اعتباريه در حصهء خود مانند فروختن و صلح كردن آن مانعى ندارد .
مسأله 1808 - كسى كه خمس بدهكار است نمى تواند آن را به ذمه بگيرد - يعنى خود را بدهكار اهل خمس بداند - و به گونه اى كه در مسألهء قبل گذشت در مال تصرف كند ، و چنانچه تصرف كند و آن مال تلف شود ، بايد خمس آن را بدهد .
مسأله 1809 - كسى كه خمس بدهكار است ، اگر با حاكم شرع مصالحه كند و خمس را به ذمه بگيرد ، مى تواند در مال تصرف نمايد ، و بعد از مصالحه منافعى كه از آن به دست مى آيد مال خود اوست .

524