بخوابد و تا اذان صبح بيدار نشود ، بايد روزه ء آن روز را قضا كند ، و احتياط مستحب آن است كه كفاره هم بدهد .
مسأله 1639 - مراد از خواب اول - در صورتى كه انسان در خواب محتلم شود - خوابى است كه بعد از بيدار شدن بخوابد ، و اما خوابى كه در آن محتلم شده خواب اول حساب نمى شود .
مسأله 1640 - اگر روزه دار در روز محتلم شود ، واجب نيست فورا غسل كند .
مسأله 1641 - هرگاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بيدار شود و ببيند محتلم شده ، اگر چه بداند پيش از اذان محتلم شده ، روزه ء او صحيح است .
مسأله 1642 - كسى كه مى خواهد قضاى روزه ء ماه رمضان را بگيرد ، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند ، اگر چه از روى عمد نباشد ، روزه ء او باطل است .
مسأله 1643 - كسى كه مى خواهد قضاى روزه ء ماه رمضان را بگيرد ، اگر بعد از اذان صبح بيدار شود و ببيند محتلم شده و بداند پيش از اذان محتلم شده است ، روزه ء او بنابر احتياط باطل است ، ولى چنانچه وقت قضاى روزه تا آمدن ماه رمضان ديگر تنگ است ، مثلا پنج روز روزه ء قضاى ماه رمضان دارد ، و پنج روز هم به ماه رمضان مانده است ، بنابر احتياط واجب آن روز را روزه بگيرد و بعد از ماه رمضان هم روز ديگرى را روزه بگيرد .
مسأله 1644 - اگر در روزه ء واجبى غير قضاى روزه ء ماه رمضان ، از روزه هايى كه مثل روزه ء كفاره وقت معينى ندارد ، عمدا تا اذان صبح جنب بماند ، روزه اش صحيح است ، و احتياط مستحب آن است كه غير از آن روز ، روز ديگرى را روزه بگيرد .
مسأله 1645 - اگر زن پيش از اذان صبح در ماه رمضان از حيض يا نفاس پاك شود و عمدا غسل نكند ، يا اگر وظيفهء او تيمم است عمدا تيمم نكند ، روزه اش باطل است ، و در غير روزه ء ماه رمضان باطل نيست ، اگر چه احتياط مستحب غسل كردن است .
مسأله 1646 - اگر زن پيش از اذان صبح در ماه رمضان از حيض يا نفاس پاك شود و

494