حمد را خوانده يا نه - به شك خود اعتنا نكند .
مسأله 1177 - اگر در بين خواندن آيه اى شك كند كه آيهء پيش را خوانده يا نه ، يا وقتى كه آخر آيه را مى خواند شك كند كه اول آن را خوانده يا نه ، بايد به شك خود اعتنا نكند .
مسأله 1178 - اگر بعد از ركوع يا سجود شك كند كه كارهاى واجب آن ، مانند ذكر و آرام بودن بدن را انجام داده يا نه بايد به شك خود اعتنا نكند .
مسأله 1179 - اگر در حالى كه به سجده مى رود شك كند كه ركوع كرده يا نه بنابر احتياط واجب برگردد و بايستد و ركوع را به جا آورد و نماز را تمام كند و دوباره بخواند ، و اگر شك كند كه بعد از ركوع ايستاده يا نه ، بايد برگردد و بايستد و بعد به سجده رفته و نماز را تمام كند .
مسأله 1180 - اگر در حال برخاستن شك كند كه سجده يا تشهد را به جا آورده يا نه ، بايد برگردد و به جا آورد .
مسأله 1181 - كسى كه نشسته يا خوابيده نماز مى خواند ، اگر موقعى كه حمد يا تسبيحات مى خواند شك كند كه سجده يا تشهد را به جا آورده يا نه ، بايد به شك خود اعتنا نكند ، و اگر پيش از آن كه مشغول حمد يا تسبيحات شود شك كند كه سجده يا تشهد را به جا آورده يا نه ، چنانچه نداند آن حالت - مثلا نشستن - آيا نشستن بدل از قيام است يا نه ، بايد برگردد و مشكوك را به جا آورد ، و اگر بداند كه بدل از قيام است ، چنانچه شك در تشهد باشد بنابر احتياط واجب آن را به قصد قربت مطلقه - اعم از وجوب و استحباب - بياورد و نمازش صحيح است ، و اگر شك در سجده است ، بنابر احتياط واجب نماز را تمام كند و دوباره به جا آورد .
مسأله 1182 - اگر شك كند كه يكى از ركنهاى نماز را به جا آورده يا نه ، چنانچه مشغول كارى كه بعد از آن است نشده ، بايد آن را به جا آورد ، مثلا اگر پيش از خواندن تشهد شك كند كه دو سجده را به جا آورده يا نه ، بايد به جا آورد ، و چنانچه بعد يادش بيايد كه آن ركن را به جا آورده ، در صورتى كه آن ركن ركوع يا

415