تحصيل و نقد كردن سفته ها به وسيلهء بانكها يكى از خدمات بانكى وصول كردن سفته هاى مشتريان است ، به اين ترتيب كه پيش از سر رسيد ، وجود آن سفته را در بانك و شماره و مقدار و تاريخ سر رسيد آن را به متعهد سفته اعلام مى نمايد ، تا براى پرداخت آن در سر رسيد آماده شود ، و بانك پس از وصول سفته ، مبلغ آن را در حساب مشترى منظور مى كند ، و يا نقدا به او مى پردازد ، و براى اين خدمت كار مزدى دريافت مى نمايد .
و از خدمات بانك وصول كردن ، چكهايى است كه مشتريان نزد بانك مى گذارند ، و بانك از مشترى براى اين خدمت كار مزدى مى گيرد .
مسأله 2863 - وصول سفته و دريافت كارمزد چند صورت دارد :
1 - متعهد سفته پولى نزد بانك دارد ، و در آن سفته قيد شده است كه طلبكار در سر رسيدش به آن بانك مراجعه كند و بانك مبلغ سفته را از حساب بدهكار برداشت كرده ، و به طلبكار نقد بپردازد ، و يا در حساب طلبكار منظور نمايد ، و اين كار به اين معنى است كه متعهد سفته طلبكار خود را به بانك حواله كرده است ، و چون در بانك پول داشته و بانك بدهكار او مى باشد ، حواله صحيح است ، و احتياج به قبول ندارد .
و در اين صورت جايز نيست بانك براى پرداخت بدهى ، مبلغى دريافت كند .
2 - متعهد سفته بدون آن كه پولى در بانك داشته باشد و بانك به او بدهكار باشد ، مبلغ سفته را به بانك حواله مى كند ، كه اين حواله بر برئ - يعنى كسى كه بدهكار حواله كننده نيست - مى باشد و جايز است ، و بانك اين حواله را قبول مى كند ، و مبلغ آن را مى پردازد ، و بابت قبول كردن حواله از متعهد سفته كارمزد مى گيرد ، و گرفتن اين كار مزد نيز جايز است .
3 - مشترى سفتهء خود را بدون اين كه حواله اى از متعهد شده باشد ، جهت وصول ، به بانك مى دهد ، و اين عمل را مى توان به عنوان عملى كه مورد جعاله واقع شده است ، انجام داد ، و گرفتن مبلغى به عنوان جعل - آنچه به عنوان عوض در جعاله قرار داده مى شود - براى اين عمل نيز جايز است ، در صورتى كه بانك

755