ج : با فرض امكان ، احوط معالجه است چون بقاء ضرر هم حرام است ، اضرار به نفس حرام است حدوثا وبقاءا .
س : آيا بلند كردن صداى اذان از مسجد مخصوصا اذان صبح در صورتى كه همسايگان مسجد اعتراض مىكنند و اظهار مىكنند صداى اذان موجب اذيت و آزار آنها مىشود ، جايز است يا نه ؟
ج : اذان شعار اسلام است و ملازمه غالبى دارد با بيدار شدن همسايگان مسجد ، ولى در صورت استلزام ضرر احوط آن است كه صداى آن را طورى تنظيم كنند كه حتى الامكان موجب اضرار به همسايگان نشود .
س : آيا رعايت مقررات دولتى كه مسؤولين نظام مقدس اسلامى براى حفظ نظام تصويب مىكنند و آن را به مصلحت نظام تشخيص مىدهند واجب است و همچنين مقرراتى كه براى نظم تصويب مىكنند مانند مقررات رانندگى ؟
ج : امورى كه باعث هرج و مرج و اختلال نظام معاش انسانى مىشود جايز نيست و مقررات دولت براى حفظ اين دو جهت ، تصويب شده است .
س : تخمك زن نامحرمى را مىگيرند و در رحم زن شوهردار مىگذارند ، اين زن خود داراى نطفه است و حمل بر مىدارد ولى براى تقويت رحم و عدم سقوط جنين ، احتياج به تخمك زن ديگر دارد ، آيا اين عمل جايز است ؟
ج : محل اشكال است .
هل يجوز تعلم علمى الجفر والرمل ؟
ج : الظاهر انه لا بأس به اذا امكنه الوصول الى من عنده فان له اصلا مشروعا عند الائمة عليهم السلام كما في الاخبار .
س : خانمى بچه‌دار نمىشود و تنها راه ، انتقال تخمدان از خانم ديگرى است ، آيا اين عمل جايز است و پس از اين عمل آيا بچه ملحق به دومى است ؟
ج : انتقال تخمدان به زن ديگر به عمل جراحى محل اشكال است و اما بچه اگر پس از عمل جراحى ، تخمدان جزء بدن دومى محسوب شود ملحق به او است .
< / لغة النص = عربي >

602