به صاحب اصليش برگرداند .
مسأله 2097 - اگر روغنى را كه با پيه مخلوط است بفروشد ، چنانچه آن را معين كند مثلا بگويد اين يك من روغن را مىفروشم ، مشترى در صورتى كه از اول نمىدانسته مىتواند معامله را به هم بزند ، ولى اگر آن را معين نكند بلكه يك من روغن كلى بفروشد ، بعد روغنى كه پيه دارد بدهد ، معامله صحيح است .
مسأله 2098 - اگر مقدارى از جنسى را كه با وزن يا پيمانه مىفروشند به زيادتر از همان جنس بفروشد ، مثلا يك من گندم را به يك من و نيم گندم بفروشد ، ربا و حرام است و گناه يك درهم ربا بزرگتر از آن است كه انسان هفتاد مرتبه با محرم خود زنا كند ، بلكه اگر يكى از دو جنس سالم و ديگرى معيوب ، يا جنس يكى خوب و جنس ديگرى بد باشد ، يا با يكديگر تفاوت قيمت داشته باشند ، چنانچه بيشتر از مقدارى كه مىدهد بگيرد ، باز هم ربا و حرام است ، پس اگر مس درست را بدهد و بيشتر از آن مس شكسته بگيرد يا برنج صدرى را بدهد و بيشتر از آن برنج گرده بگيرد يا طلاى ساخته را بدهد و بيشتر از آن طلاى نساخته بگيرد ، ربا و حرام مىباشد .
مسأله 2099 - اگر چيزى را كه اضافه مىگيرد غير از جنسى باشد كه مىفروشد ، مثلا يك من گندم به يك من گندم و يك ريال پول بفروشد باز هم ربا و حرام است بلكه اگر چيزى زيادتر نگيرد ولى شرط كند كه خريدار عملى براى او انجام دهد ، ربا و حرام مىباشد .
مسأله 2100 - اگر كسى كه مقدار كمتر را مىدهد چيزى علاوه كند مثلا يك من گندم و يك دستمال را به يك من و نيم گندم بفروشد ، اشكال ندارد ، و همچنين اگر از هر دو طرف چيزى زياد كند مثلا يك من گندم و يك دستمال را به يك من و نيم گندم و يك دستمال بفروشد ، اشكال ندارد .
مسأله 2101 - اگر چيزى را كه مثل پارچه با متر و ذرع مىفروشند يا چيزى را كه مثل گردو و تخم مرغ با شماره معامله مىكنند ، بفروشد و زيادتر بگيرد مثلا

373