15 مثقال طلا برسد . بايد خمس آن را بدهد .
مسأله 1840 - اگر در زمينى كه از ديگرى خريده گنجى پيدا كند و بداند مال كسانى كه قبلا مالك آن زمين بوده‌اند نيست ، مال خود او مىشود و بايد خمس آن را بدهد ولى اگر احتمال دهد كه مال يكى از آنان است ، بايد به او اطلاع دهد و چنانچه معلوم شود مال او نيست ، بايد به كسى كه پيش از او مالك زمين بوده اطلاع دهد و به همين ترتيب به تمام كسانى كه پيش از او مالك زمين بوده‌اند خبر دهد ، و اگر معلوم شود مال هيچ يك آنان نيست مال خود او مىشود و بايد خمس آن را بدهد .
مسأله 1841 - اگر در ظرفهاى متعددى كه در يك جا دفن شده مالى پيدا كند كه قيمت آنها روى هم 15 مثقال طلا باشد ، بايد خمس آن را بدهد ولى چنانچه در چند جا گنج پيدا كند ، هر كدام آنها كه قيمتش به اين مقدار برسد ، خمس آن واجب است و گنجى كه قيمت آن به اين مقدار نرسيده خمس ندارد .
مسأله 1842 - اگر دو نفر گنجى پيدا كنند كه قيمت سهم هر يك آنان به 15 مثقال طلا برسد ، بايد خمس آن را بدهند .
مسأله 1843 - اگر كسى حيوانى را بخرد و در شكم آن مالى پيدا كند چنانچه احتمال دهد كه مال فروشنده است ، بنابر احتياط واجب بايد به او خبر دهد ، و اگر معلوم شود مال او نيست ، بايد به ترتيب ، صاحبان قبلى آن را خبر كند ، و چنانچه معلوم شود كه مال هيچ يك آنان نيست ، خمس آن واجب نيست ، مگر آن كه از مخارج سالش زياد بيايد .
4 - مال حلال مخلوط به حرام :
مسأله 1844 - اگر مال حلال با مال حرام بطورى مخلوط شود كه انسان نتواند آنها را از يكديگر تشخيص دهد و صاحب مال حرام و مقدار آن ، هيچ كدام معلوم نباشد ، بايد خمس تمام مال را بدهد و بعد از دادن خمس ، بقيه مال حلال مىشود .

325