( 1643 ) اگر خوشه گندم و جو را بعد از آن كه دانه بسته ، به چيز ديگرى ، غير گندم و جو بفروشند ، اشكال ندارد .
( 1644 ) انسان مىتواند از ميوه درختى كه در مسير عبور عمومى است ، حتى اگر مالك مشخص داشته باشد ، بخورد ، ولى نبايد موجب افساد يا از بين رفتن درخت و ميوه شود ، و بنا بر احوط بايد چيزى از ميوه را با خود نبرد .
معامله سلف ( 1645 ) معامله سلف آن است كه مشترى پول را بدهد كه بعد از مدتى جنس را تحويل بگيرد ، و اگر بگويد اين پول را مىدهم كه مثلا بعد از شش ماه فلان جنس را بگيرم و فروشنده بگويد قبول كردم ، يا فروشنده پول را بگيرد و بگويد فلان جنس را فروختم كه بعد از شش ماه تحويل بدهم ، معامله صحيح است .
( 1646 ) اگر پولى را سلف بفروشد و عوض آن را پول بگيرد معامله باطل است ، ولى اگر جنسى را سلف بفروشد و عوض آن را جنس ديگر يا پول بگيرد ، معامله صحيح است .
شرايط معامله سلف ( 1647 ) معامله سلف شش شرط دارد :
1 - بايد خصوصياتى را كه قيمت جنس به واسطه آنها فرق مىكند ، معين نمايند .
ولى دقت زياد هم لازم نيست ، همين قدر كه مردم بگويند خصوصيات آن معلوم شده كافى است ، پس معامله سلف در نان ، گوشت ، پوست حيوان و مانند آنها ، در صورتى كه نشود خصوصياتشان را به طورى معين كنند كه براى مشترى مجهول نباشد و معامله غررى باشد ، باطل است .
2 - پيش از آن كه خريدار و فروشنده از هم جدا شوند ، خريدار تمام قيمت را به فروشنده بدهد و اگر خريدار از فروشنده طلبكار است خلاف احتياط است كه پول

321