اظهر بايد خمس آن را بدهد .
( 1438 ) اگر انسان در دريا فرو رود و حيوانى را صيد كند ، آن حيوان خمس ندارد ولى اگر در شكم آن حيوان جواهرى پيدا شود ، مثل جواهر پيدا شده در شكم حيوان صحرايى است كه حكم آن گذشت .
( 1439 ) اگر در رودخانه هاى بزرگ مانند دجله و فرات فرو رود و جواهرى بيرون آورد ، چنانچه در آن رودخانه جواهر عمل مىآيد ، بايد خمس آن را بدهد .
( 1440 ) اگر در آب فرو رود و مقدارى عنبر بيرون آورد كه قيمت آن 18 نخود طلا يا بيشتر باشد ، بايد خمس آن را بدهد ، و چنانچه از روى آب يا از كنار دريا به دست آورد ، اگر قيمت آن به مقدار 18 نخود طلا هم نرسد ، در صورتى كه اين كار كسبش باشد و به تنهايى يا با منفعت هاى ديگر از مخارج سالش زياد بيايد ، بايد خمس آن را بدهد .
غنيمت ( 1441 ) اگر مسلمانان به امر امام ( عليه السلام ) با كفار جنگ كنند و چيزهايى در جنگ به دست آورند ، به آنها غنيمت گفته مىشود ، و بايد مخارجى را كه براى غنيمت كرده اند ، مانند هزينه نگهدارى و حمل و نقل آن و نيز مقدارى را كه امام ( عليه السلام ) صلاح مىداند به مصرفى برساند و چيزهايى كه مخصوص به امام ( عليه السلام ) است ، از غنيمت كنار بگذارند و خمس بقيه آن را بدهند .
زمينى كه كافر ذمى از مسلمان بخرد ( 1442 ) اگر كافر ذمى زمينى را از مسلمان بخرد ، يا به طريقى ديگر مثل صلح به او منتقل شود ، بايد خمس آن را بدهد و اگر پول آن را هم بدهد اشكال ندارد ، و بنا بر اظهر بين زمين مزروعى و يا غير مزروعى فرقى نيست ، ولى اگر خانه و دكان و مانند اينها را از مسلمان بخرد ، در صورتى كه مقصود اصلى او از اين معامله زمين

281