حرف آنها اطمينان پيدا كند .
4 - اين كه كسى بگويد صبح شده و انسان گمان كند شوخى مىكند يا دروغ مىگويد و چيزى بخورد بعد معلوم شود صبح بوده است ، در حالى كه خودش به تنهايى مىتوانست تحقيق كند .
5 - دو نفر عادل يا شخص موثقى بگويد كه مغرب شده است ، و انسان از گفته آنان اطمينان پيدا كند و افطار نمايد ، اما بعدا بفهمد مغرب نشده بود .
6 - انسان به خاطر تاريكى افطار كند ، بعد بفهمد مغرب نبوده است ، ولى بنابر احتياط واجب نيز در اين صورت بايد كفاره بدهد ، ولى اگر به خاطر تاريكى اطمينان داشت مغرب شده و افطار كرد ، بعد معلوم شد مغرب نبوده ، كفاره ندارد ، بلكه بنا بر اظهر قضا هم واجب نيست .
7 - كسى كه غسل جنابت را فراموش كند و روزه بگيرد ، يا اين كه تمام روز را خواب باشد و نيت روزه نكرده باشد ، يا روزه گرفتن را فراموش كند .
8 - شخص نابينا يا زندانى بدون سؤال و تحقيق از صبح شدن ، كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده است .
( 1345 ) اگر كسى عمدا قى كند روزه اش باطل است و قضا دارد ، ولى كفاره واجب نيست و در صورت اماله كردن با چيز روان ، بنابر احتياط واجب ، كفاره لازم است .
( 1346 ) مضمضه كردن ، يعنى آب در دهان گردانيدن ، براى روزه دار جايز است حتى اگر براى غير وضو ، مثل خنك شدن باشد ، و بهتر است در غير وضو اين كار را انجام ندهد ، و مستحب است بعد از مضمضه ، سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد ، ولى اگر براى غير وضوى واجب و غير مداوا مضمضه يا استنشاق كرد ، و بدون اختيار آب در حلق او فرو رفت ، بنا بر احتياط واجب بايد قضاى اين روزه را بگيرد .
( 1347 ) اگر روزه دار براى درمان غير ضرورى در بينى يا گوش دارو بريزد يا سرمه بكشد اگر نداند كه دارو به حلق مىرسد ولى اتفاقا از اين مجارى به حلق رسيد و پائين رفت بنا بر احتياط واجب بايد قضاى روزه را بگيرد اما اگر بداند كه به حلق مىرسد ، بنا بر اظهر روزه باطل و قضاى آن واجب است .

263