4 - نياز به آب براى حفظ جان :
( 577 ) هر گاه بترسد كه اگر آب را به مصرف وضو يا غسل برساند خود او يا عيال و اولاد او ، يا رفيقش و كسانى كه به او مربوطند ، مانند خدمتكار از تشنگى بميرند يا مريض شوند ، يا به قدرى تشنه شوند كه تحمل آن مشقت دارد ، بايد به جاى وضو و غسل تيمم نمايد . و نيز اگر بترسد حيوانى از تشنگى تلف شود در صورتى كه ذبح آن حيوان براى او ضرر داشته باشد ، بايد آب را به آن بدهد و تيمم نمايد اگر چه حيوان مال خودش نباشد ، و هم چنين است اگر كسى كه حفظ جان او واجب است به طورى تشنه باشد كه اگر انسان آب را به او ندهد تلف شود .
( 578 ) اگر غير از آب پاكى كه براى وضو يا غسل دارد آب نجسى هم به مقدار آشاميدن خود و كسانى كه به او مربوطند داشته باشد ، بايد آب پاك را براى آشاميدن بگذارد و با تيمم نماز بخواند ، ولى چنانچه آب را براى حيوانش بخواهد بايد آب نجس را به آن بدهد و با آب پاك وضو و غسل را انجام دهد .
5 - نياز به آب براى تطهير :
( 579 ) كسى كه بدن يا لباسش نجس است و كمى آب دارد كه اگر با آن وضو بگيرد يا غسل كند براى آب كشيدن بدن يا لباس او نمىماند ، بايد بدن يا لباس را آب بكشد و با تيمم نماز بخواند . ولى اگر چيزى نداشته باشد كه بر آن تيمم كند ، بايد آب را به مصرف وضو يا غسل برساند و با بدن يا لباس نجس نماز بخواند .
6 - نداشتن آب مباح :
( 580 ) اگر غير از آب يا ظرفى كه استعمال آن حرام است آب يا ظرف ديگرى ندارد ، مثلا آب يا ظرفش غصبى است ، بايد به جاى وضو و غسل تيمم كند .
7 - نداشتن فرصت براى وضو يا غسل :
( 581 ) هر گاه وقت به قدرى تنگ باشد كه اگر وضو بگيرد يا غسل كند ، تمام

114