ديه قتل بر سه قسم واقع مىشود :
1 - قتل عمدى ، كه شخصى به قصد كشتن ، كسى را به ناحق به قتل مىرساند .
2 - قتل شبه عمد ، كه شخصى به قصد ديگرى غير از كشتن ، مثل ادب كردن يا كتك زدن ( با وسيله اى كه غالبا كشنده نيست ، مثل عصا ) صدمه اى به كسى مىزند كه موجب قتل او مىشود .
3 - قتل خطايى ، كه شخصى بدون قصد كشتن و بدون اين كه بخواهد به مقتول آسيبى برساند كارى كند كه او كشته شود ، مثلا به حيوانى سنگ پرتاب كند اتفاقا موجب قتل كسى شود .
( 2267 ) اگر طفل يا ديوانه ، كسى را بكشد ، اگر چه عمدى باشد ، ملحق به قتل خطايى است . و اگر شخص ديگرى را به تصور اين كه مستحق كشته شدن است ، مثل كفر و قصاص ، بكشد و بعدا معلوم شود كه استحقاق كشته شدن را نداشته ، اين قتل ملحق به شبه عمد است .
( 2268 ) اگر كسى عمدا و به ناحق ديگرى را بكشد ، ولى مقتول مىتواند قاتل را عفو كند يا بكشد ، يا به مقدارى كه در مساله بعد گفته مىشود از او ديه بگيرد ، اما اگر از روى خطا بكشد ، ولى مقتول حق ندارد او را بكشد ، اما مىتواند ديه بگيرد .
( 2269 ) اگر قتل عمدى واقع شود ديه اى كه قاتل بايد بدهد يكى از شش چيز است :
1 - صد شتر كه داخل سال ششم شده باشند ، وافضل و احوط اين است كه شترها نر باشند ، گر چه بنابر اظهر اين شرط لازم نيست .

454