( 198 ) بخار و دود و شعله اى كه از چيز نجس يا متنجس بر مىخيزد پاك است ولى اگر بخار به صورت عرق و مايع در آيد ، چه از نجس باشد و چه از متنجس ، نجس است ، و نيز بنا بر احتياط واجب بايد از ذرات چربى و روغنى كه از دود نجس و متنجس حاصل مىشود و بر سطوح مجاور آن مى نشيند اجتناب شود .
( 199 ) كوزه گلى و مانند آن كه از گل نجس ساخته شده نجس است . و بنا بر احتياط واجب بايد از زغالى كه از چوب نجس درست شده اجتناب نمايند .
( 200 ) چيز نجسى كه معلوم نيست استحاله شده يا نه ، نجس است .
( 201 ) اگر شراب به خودى خود يا به واسطه آن كه چيزى مثل سركه و نمك در آن ريخته اند سركه شود ، پاك مىگردد در صورتى كه شراب با چيز نجس ديگرى مخلوط نشده باشد . و اين از مطهريت انقلاب است .
( 202 ) سركه اى كه از انگور و كشمش و خرماى نجس درست كنند نجس است .
و در طهارت آن بعد از انقلاب به شراب و انقلاب شراب به سركه ، تأمل است .
( 203 ) اگر پوشال ريز انگور يا خرما با آنها باشد و سركه بريزند اشكال ندارد . و نيز اگر پيش از آن كه خرما و كشمش و انگور سركه شود خيار و بادمجان و مانند اينها در آن بريزند بنا بر اظهر اشكال ندارد .
كم شدن دو سوم آب انگور ( 204 ) آب انگورى كه جوش آمده پيش از آن كه دو سوم آن به واسطه جوشيدن كم شود و يك سوم آن باقى بماند ، بنابر اقوى و احوط نجس است ، و بنا بر اظهر و احوط فرقى نيست در اين كه به وسيله آتش جوش بيايد يا به وسيله ديگر ، ولى همين كه دو سوم آن كم شد يا مبدل به سركه گرديد ، پاك مىشود .
( 205 ) اگر مثلا در يك خوشه غوره ، يك دانه يا دو دانه انگور باشد ، چنانچه به آبى كه از آن خوشه گرفته مىشود آبغوره بگويند و اثرى از شيرينى دانه انگور در آن نباشد و بجوشد ، پاك و خوردن آن حلال است .
( 206 ) چيزى كه معلوم نيست غوره است يا انگور ، اگر جوش بيايد نجس

44