آن كه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش كند و با حال جنابت يك روز يا چند روز روزه بگيرد . چهارم - آن كه در ماه رمضان بدون اين كه تحقيق كند صبح شده يا نه ، كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده . و نيز اگر بعد از تحقيق با اين كه گمان دارد صبح شده ، كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده قضاى آن روزه بر او واجب است . بلكه اگر بعد از تحقيق شك كند كه صبح شده يا نه يا ظن پيدا كند به آنكه صبح نشده و كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده احتياط واجب آنست كه قضاى روزه آن روز را بجا آورد . پنجم - آن كه كسى بگويد صبح نشده و انسان بگفته او كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده است . ششم - آن كه كسى بگويد صبح شده و انسان بگفته او يقين نكند ، يا خيال كند شوخى مىكند و كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده است . هفتم - آن كه كور و مانند آن بگفته ديگرى افطار كنند ، بعد معلوم شود مغرب نبوده است . هشتم - آن كه در هواى صاف بواسطه تاريكى يقين كند كه مغرب شده و افطار كند ، بعد معلوم شود مغرب نبوده است و اگر شك داشته باشد كه مغرب شده و افطار كند و معلوم شود مغرب نبوده كفاره هم واجب است . ولى اگر در هواى ابر به گمان اين كه مغرب شده افطار كند ، بعد معلوم شود مغرب نبوده ، قضا لازم نيست . نهم - آن كه براى خنك شدن ، مضمضه كند يعنى آب در دهان بگرداند و بى اختيار فرو رود و اگر بى جهت مضمضه كند و فرو رود احتياط واجب لازم قضا است . ولى اگر فراموش كند كه روزه است و آب را فرو دهد يا براى وضو مضمضه كند و بى اختيار فرو رود قضا بر او واجب نيست .
مسأله 1698 - اگر غير آب چيز ديگرى را در دهان ببرد و بى اختيار فرو رود يا آب داخل بينى كند و بى اختيار فرو رود ، قضا بر او واجب نيست .

336