بوجوب معروف و حرمت منكر ، و ايمن باشد از اشتباه خودش .
دوم : آن كه احتمال بدهد كه امر و نهى او تأثير داشته باشد ، پس اگر احتمال عقلائى ندهد كه امر و نهى او اثر دارد ، وجوب آن ساقط مىشود .
سوم : آن كه كسى كه واجب را ترك نموده و يا فعل حرام را بجا آورده ، اصرار به آن داشته باشد ، پس اگر بداند كه مرتدع شده و بعد مرتكب نمىشود ساقط مىشود .
چهارم : آن كه واجب بودن معروف و حرام بودن منكر در حق فاعل ، منجز و ثابت باشد و در ترك واجب و فعل حرام عذرى نداشته باشد ، پس اگر فاعل معتقد باشد به مباح بودن فعل حرامى و يا به جواز ترك واجبى در اين صورت امر به معروف و نهى از منكر ، ساقط مىشود . و همين طور است در هر موردى كه تارك واجب و فاعل حرام عذر داشته باشد .
بلى از راه تنبيه غافل و ارشاد جاهل ، تنبيه و ارشاد ، لازم است .
پنجم : آن كه در امر و نهى او مفسده و ضررى نباشد ، پس با احتمال عقلائى به ضرر و مفسده ، ساقط مىشود .
درجات امر به معروف و نهى از منكر :
مسأله 2863 - لازمه ايمان به خداوند متعال و ايمان به انبياء عظام صلوات الله عليهم اجمعين و ايمان به احكام الهى آنست كه شخص مؤمن ، قلبا از منكر و معصيت خداوند متعالى ، منزجر باشد و منكر را قلبا انكار كند .
مسأله 2864 - چون مقصود از امر به معروف و نهى از منكر آنست كه مرتكب فعل حرام و ترك واجب ، اين عمل را ترك كند پس اگر به مجرد اظهار كراهت از اين عمل - و لو به اعراض و ترك معاشرت مراوده - مرتكب ،

577