نشسته و اثاثيه منزل و چيزهاى ديگرى كه به آنها احتياج دارد ، چيزى نداشته باشد طلبكار نمىتواند طلب خود را از او مطالبه نمايد ، بلكه بايد صبر كند تا بتواند بدهى خود را بدهد .
مسأله 2340 - كسى كه بدهكار است و نمى تواند بدهى خود را بدهد چنانچه بتواند كاسبى كند و براى او حرج نباشد واجب است كه كسب كند و بدهى خود را بدهد .
مسأله 2341 - كسى كه دسترسى به طلبكار خود ندارد ، چنانچه اميد نداشته باشد كه او يا وارث او را پيدا كند ، بنابر احتياط بايد با اجازه مجتهد جامع الشرائط طلب او را به فقير بدهد ، و اگر طلبكار او سيد نباشد احتياط واجب آنست كه طلب او را به سيد فقير ندهد .
مسأله 2342 - اگر مال ميت بيشتر از خرج واجب كفن و دفن و بدهى او نباشد ، بايد مالش را به همين مصرفها برسانند و به وارث او چيزى نمىرسد .
مسأله 2343 - اگر كسى مقدارى پول طلا يا نقره يا چيزهاى مثلى ديگر را قرض كند و قيمت آن كم شود ، يا چند برابر گردد ، چنانچه همان مقدار را كه گرفته پس بدهد كافى است ، ولى اگر هر دو به غير آن راضى شوند اشكال ندارد .
مسأله 2344 - اگر مالى را كه قرض كرده از بين نرفته باشد و صاحب مال ، آن را مطالبه كند احتياط مستحب آن است كه بدهكار ، همان مال را به او بدهد .
مسأله 2345 - اگر كسى كه قرض مىدهد شرط كند كه زيادتر از مقدارى كه مىدهد بگيرد ، مثلا يك من گندم بدهد و شرط كند كه يك من و پنج سير بگيرد ، يا ده تخم مرغ بدهد كه يازده تا بگيرد ، ربا و حرام است بلكه اگر قرار بگذارد كه بدهكار كارى براى او انجام دهد ، يا چيزى را كه قرض كرده با مقدارى جنس ديگر پس دهد ، مثلا شرط كند يك تومانى را كه قرض كرده با يك كبريت پس

441