باشد و كسى آن را پيدا كند و طورى باشد كه به آن گنج بگويند .
مسأله 1874 - اگر انسان در زمينى كه ملك كسى نيست گنجى پيدا كند مال خود او است و بايد خمس آن را بدهد .
مسأله 1875 - نصاب گنج بنابر احتياط ( 105 ) مثقال نقره يا ( 15 ) مثقال طلا است . يعنى اگر قيمت چيزى را كه از گنج بدست مىآورد بعد از كم كردن مخارجى كه براى آن كرده به ( 105 ) مثقال نقره سكه دار يا ( 15 ) مثقال طلاى سكه‌دار برسد ، بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بدهد .
مسأله 1876 - اگر در زمينى كه از ديگرى خريده گنجى پيدا كند و بداند مال كسانى كه قبلا مالك آن زمين بوده‌اند نيست ، مال خود او مىشود و بايد خمس آن را بدهد ، ولى اگر احتمال دهد كه مال يكى از آنان است بايد به او اطلاع دهد و چنانچه معلوم شود مال او نيست ، بايد به كسى كه پيش از او مالك زمين بوده است خبر دهد ، و به همين ترتيب بنابر احتياط واجب به تمام كسانى كه پيش از او مالك زمين بوده‌اند خبر دهد ، و اگر معلوم شود مال هيچ يك از آنان نيست ، مال خود او مىشود و بايد خمس آن را بدهد .
مسأله 1877 - اگر در ظرفهاى متعددى كه در يك جا دفن شده مالى پيدا كند كه قيمت آنها روى هم ( 15 ) مثقال طلا باشد بايد خمس آن را بدهد ، ولى چنانچه در چند جا پيدا كند هر كدام از آنها كه قيمتش به اين مقدار برسد ، خمس آن واجب است و گنجى كه قيمت آن به اين مقدار نرسيده خمس ندارد .
مسأله 1878 - اگر دو نفر گنجى پيدا كنند چنانچه قيمت آن به 15 مثقال طلاى مسكوك برسد اگر چه سهم هر كدام آنها اين مقدار نباشد بايد خمس آن را بدهند .
مسأله 1879 - اگر كسى حيوانى را بخرد و در شكم آن مالى پيدا كند چنانچه احتمال دهد كه مال فروشنده است بايد به او خبر دهد ، و اگر معلوم شود مال او نيست بنابر احتياط واجب بايد به ترتيب صاحبان قبلى آن را خبر كند ، و چنانچه

348