اطمينان و علم پيدا كند . بنابر احتياط واجب نمىتواند محراب مساجد و قبرها را ملاك قبله قرار دهد خصوصا اگر گمان وظن غالب پيدا كند كه مسلمانان اين منطقه در ساختن محراب مساجد و قبرها مسامحه كرده و دقت كافى نكرده‌اند ، بايد به آن طرف يا اطرافى نماز بخواند كه اطمينان يا ظن قوى به قبله دارد .
مسأله 786 - اگر براى پيدا كردن قبله وسيله‌اى ندارد يا با اين كه كوشش كرده گمانش به طرفى نمىرود ، چنانچه وقت نماز وسعت دارد بايد چهار نماز به چهار طرف بخواند و اگر به اندازه چهار نماز وقت ندارد بايد باندازه‌اى كه وقت دارد نماز بخواند مثلا اگر فقط به اندازه يك نماز وقت دارد بايد يك نماز به هر طرفى كه مىخواهد بخواند ، و بايد نمازها را طورى بخواند كه يقين كند يكى از آنها رو به قبله بوده است .
مسأله 787 - اگر يقين يا گمان كند كه قبله در يكى از دو طرف است ، بايد به هر دو طرف نماز بخواند ولى احتياط مستحب آن است كه در صورت گمان ، به چهار طرف نماز بخواند .
مسأله 788 - كسى كه بايد به چند طرف نماز بخواند ، اگر بخواهد نماز ظهر و عصر يا مغرب و عشاء را بخواند بهتر آنست كه نماز اول را به هر چند طرف كه واجب است بخواند ، بعد نماز دوم را شروع كند .
مسأله 789 - كسى كه يقين به قبله ندارد اگر بخواهد غير از نماز ، كارى كند كه بايد رو به قبله انجام گيرد مثلا بخواهد سر حيوانى را ببرد بايد به گمان عمل نمايد و اگر گمان ممكن نيست به هر طرف كه انجام دهد صحيح است .
مسأله 790 - اگر ظن به قبله پيدا كرد ولى در اثناء نماز ظن به جهت ديگرى پيدا كرد بايد باقيمانده نماز را در جهت دوم بخواند اما اگر آن مقدارى كه خوانده است به طرف راست يا چپ يا پشت به قبله بوده است در اين صورت بايد نماز را به طرف قبله تمام كند و بنابر احتياط مستحب نماز را دوباره اعاده كند .
مسأله 791 - اگر بدون اين كه قبله را تحقيق كند از روى غفلت يا

149