مسأله 292 - اگر زير ناخن چرك باشد ، وضو اشكال ندارد ، ولى اگر ناخن را بگيرند بايد براى وضو آن چرك را بر طرف كنند ، و نيز اگر ناخن بيشتر از معمول بلند باشد ، بايد چرك زير مقدارى را كه از معمول بلند تر است بر طرف نمايند .
مسأله 293 - اگر در صورت و دستها و جلوى سر و روى پاها بواسطه سوختن ، يا چيز ديگر ، برآمدگى پيدا شود ، شستن و مسح روى آن كافى است و چنانچه سوراخ شود رساندن آب ، به زير پوست لازم نيست ، بلكه اگر پوست يك قسمت آن كنده شود ، لازم نيست آب را به زير قسمتى كه كنده نشده برساند ولى چنانچه پوستى كه كنده شده گاهى به بدن مىچسبد و گاهى بلند مىشود بايد آن را قطع كند يا آب را به زير آن برساند .
مسأله 294 - اگر انسان شك كند كه به اعضاى وضوى او چيزى چسبيده يا نه چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد مثل آن كه بعد از گل كارى شك كند گل به دست او چسبيده يا نه ، بايد وارسى كند يا بقدرى دست بمالد كه اطمينان پيدا كند كه اگر بوده بر طرف شده يا آب به زير آن رسيده است .
مسأله 295 - جائى را كه بايد شست و مسح كرد هر قدر چرك باشد ، اگر چرك آن مانع از رسيدن آب به بدن نباشد اشكال ندارد ، و همچنين است اگر بعد از گچ كارى و مانند آن چيز سفيدى كه جلوگيرى از رسيدن آب به پوست نمىنمايد بر دست بماند ، ولى اگر شك كند كه با بودن آنها آب به بدن مىرسد يا نه ، بايد آنها را بر طرف كند .
مسأله 296 - اگر پيش از وضو بداند كه در بعضى از اعضاء وضو مانعى از رسيدن آب هست و بعد از وضو شك كند كه در موقع وضو آب را به آنجا رسانده يا نه ، وضوى او صحيح است ، ولى اگر بداند كه موقع وضو ملتفت آن مانع نبوده ، بايد دوباره وضو بگيرد .
مسأله 297 - اگر در بعضى از اعضاء وضو مانعى باشد كه گاهى آب

64