اعتقادى ، اقتصادى ، عبادى ، اخلاقى ، سياسى ، جسمى ، روانى ، فردى و اجتماعى ، مشمول معروف و كليه آنچه كه ناپسند و داراى عواقب و آثار نامطلوب است ، چه فرهنگى و چه اقتصادى ، چه سياسى ، چه روانى ، و چه جسمى و چه فردى و چه اجتماعى همه و همه مشمول منكر مىباشند .
امر و نهى داراى مراتبى است امر به معروف به معناى وادار ساختن افراد به هر وسيله‌اى كه باشد ، گفتار يا عمل ( به اشكالى كه از موازين اسلام بدست مىآيد ) به كارهاى نيك اعم از اين كه آن معروف در حال فعلى انجام بگيرد يا فعلا مقدماتى را فراهم نمايند و زمينه‌هايى را بوجود بياورند كه موجب تحقق معروف در آينده شود ، بطورى كه اگر اين مقدمات امروز انجام نمىشد ، در آينده آن معروف بوجود نمىآمد .
و نهى از منكر يعنى جلوگيرى از كارهاى بد به هر شكلى كه باشد اعم از اين كه جلو ادامه آن منكرى كه هم اكنون واقع شده است را بگيرند و مانع ادامه آن گردند يا جلو آن منكرى كه فعلا در شرف وقوع است گرفته شود يا زمينه‌اى بوجود بياورند و مقدماتى را ترتيب بدهند كه مانع وجود منكر در آينده شود بطورى كه اين مقدمات اگر فعلا انجام نمىگرفت و اين زمينه سازيها نبود آن منكر در آينده تحقق پيدا مىكرد .
گستردگى امر به معروف و نهى از منكر بنابر توضيحى كه درباره معناى معروف و منكر داده شد و همچنين توضيحى كه در رابطه با معناى امر به معروف و نهى از منكر داديم ، وسعت و گستردگى اين دو فريضه الهى روشن مىشود ، يعنى : آموزش بىسوادان و نادانان ، آگاه كردن غافلان ، راهنمايى گمراهان ، پاكسازى و تهذيب اخلاق انسانها ، موعظه ، ارشاد پند و تذكر ، تأسيس مدارس اسلامى ، ساختن و تعمير مساجد و مراكز تعليم

565