2 - كتاب علمى كه از او به يادگار مانده است .
3 - درختى كه انسان آن را نشانده است .
4 - چاه آبى كه بوجود آورده است .
5 - صدقه جاريه .
6 - رسم و روش نيكى كه انسان آن را بوجود آورده و پس از مرگ او مورد عمل قرار گرفته است .
و نيز آن حضرت فرمودند : ( بهترين چيزى كه از انسان مىماند ، سه چيز است :
1 - فرزند شايسته‌اى كه براى او از خداوند طلب مغفرت مىكند .
2 - سنت و رويه نيكى كه ديگران از آن پيروى كنند .
3 - صدقه جاريه ( كه همان وقف است ) .
بطور كلى نظر اسلام اين است كه مسلمانان علاوه بر اين كه بايد وجودشان در زندگى منشأ خير و بركت باشد بكوشند كه پس از مرگ خود نيز آثار نيكى كه در يكى از ابعاد زندگى انسان به درد مىخورد و موجب رفاه و سعادت زندگى آنها مىگردد به يادگار بگذارند كه اين موضوع در حساب خداوند بسيار پر ارزش است و به حساب خواهد آمد كه فرمود : وتكتب ما قدموا وآثارهم وكل شيء احصيناه في امام مبين ( سوره يس آيه 12 ) . يعنى آنچه را كه انسانها در حال حيات خود انجام دادند و هم چنين آثارى را كه از آنها مانده است همه را مىنويسيم و هر چيزى در كتاب روشن الهى ثبت و ضبط است .

534