مسأله 2278 - ربا دادن مثل ربا گرفتن حرام است و كسى كه قرض ربائى گرفته مالك آن نمىشود و نمىتواند در آن تصرف كند . ولى چنانچه طورى باشد كه اگر قرار ربا را هم نداده بودند ، صاحب پول راضى بود كه گيرنده قرض در آن پول تصرف كند ، قرض گيرنده ، مىتواند در آن تصرف نمايد .
مسأله 2279 - اگر گندم ، يا چيزى مانند آن را بطور قرض ربائى بگيرد و با آن زراعت كند ، حاصلى كه از آن به دست مىآيد مال قرض دهنده است .
مسأله 2280 - اگر لباسى را به ذمه بخرد و بعدا از پولى كه ربا گرفته ، يا از پول حلالى كه مخلوط با ربا است به صاحب لباس بدهد پوشيدن آن لباس و نماز خواندن با آن اشكال ندارد . ولى اگر به فروشنده بگويد كه اين لباس را با اين پول يعنى پول ربائى يا حلال مخلوط به حرام مىخرم ، پوشيدن آن لباس حرام است و اگر بداند پوشيدن آن حرام است نماز هم با آن باطل مىباشد .
مسأله 2281 - اگر انسان مقدارى پول به تاجر بدهد كه در شهر ديگر از طرف او كمتر بگيرد ، اشكال ندارد و اين را صرف برات مىگويند .
مسأله 2282 - اگر مقدارى پول به كسى بدهد كه بعد از چند روز در شهر ديگر زيادتر بگيرد ، مثلا نهصد و نود تومان بدهد كه بعد از ده روز در شهر ديگر هزار تومان بگيرد ربا و حرام است ، ولى چنانچه كسى كه زيادى را مىگيرد در مقابل زيادى جنس بدهد يا عملى انجام دهد اگر آن جنس و يا عمل از لحاظ ارزش با آن زيادى تقريبا مساوى باشد و نيز اين كار راهى و حيله‌اى براى فرار از ربا نباشد ، اشكال ندارد .
مسأله 2283 - اگر كسى بخواهد پولى قرض كند و ربا بدهد يا قرض بدهد و ربا بگيرد و به يكى از راه‌هائى كه در بعض رساله‌هاى عمليه ذكر شده بخواهد از ربا فرار كند جايز نيست ، و زياده‌اى كه مىگيرد بر او حلال نمىشود ، پس رباى قرضى به وجهى از وجوه حلال نيست .

453