مسأله 1873 - اگر گندم و جو و خرما و انگور ، هم از آب باران مشروب شود و هم از آب دلو و مانند آن استفاده كند ، چنانچه طورى باشد كه بگويند آبيارى با دلو و مانند آن غلبه داشته ، زكات آن بيست يك است و اگر بگويند آبيارى با آب نهر و باران غلبه داشته ، زكات آن ده يك است ، بلكه اگر نگويند آب باران و نهر غلبه داشته ولى آبيارى با آب باران و نهر بيشتر از آب دلو و مانند آب باشد ، بنابر احتياط واجب زكات آن ده يك مىباشد . و اگر عرفا بگويند با هر دو آبيارى شده ، زكات آن سه چهلم است .
مسأله 1874 - اگر شك كند كه آبيارى با آب باران شده يا آبيارى به دلو ، بيست يك بر او واجب مىشود .
مسأله 1875 - اگر گندم و جو و خرما و انگور با آب باران يا نهر مشروب شود و به آب دلو و مانند آن محتاج نباشد ولى با آب دلو هم آبيارى شود و آب دلو به زياد شدن محصول كمك نكند زكات آن ده يك است ، و اگر با دلو و مانند آن آبيارى شود و به آب نهر و باران محتاج نباشد ، ولى با آب نهر و باران هم مشروب شود و آنها به زياد شدن محصول كمك نكنند ، زكات آن بيست يك است .
مسأله 1876 - اگر زراعتى را با دلو و مانند آن آبيارى كنند و در زمينى كه پهلوى آن است زراعتى كنند كه از رطوبت آن زمين استفاده نمايد و محتاج به آبيارى نشود ، زكات زراعتى كه با دلو آبيارى شده بيست يك و زكات زراعتى كه پهلوى آن است ، ده يك مىباشد .
مسأله 1877 - مخارجى را كه براى گندم و جو و خرما و انگور كرده است حتى مقدارى از قيمت اسباب و لباس را كه به واسطه زراعت كم شده ، مىتواند از حاصل كسر كند ، و چنانچه پس از كم كردن اينها به 288 من و 45 مثقال كم برسد ، بايد زكات باقيمانده آن را بدهد .
مسأله 1878 - قيمت وقتى كه تخم را براى زراعت پاشيده مىتواند جزء مخارج حساب نمايد .

365