دوازدهم بدون اختيار او بعضى از شرطهاى زكات از بين برود ، زكات بر او واجب نيست .
مسأله 1853 - اگر مالك گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در بين سال بالغ شود زكات بر او واجب نيست .
مسأله 1854 - زكات گندم و جو وقتى واجب مىشود كه به آنها گندم و جو گفته شود و زكات كشمش بنابر احتياط وقتى واجب مىشود كه غوره است ، و موقعى هم كه خرما قدرى خشك شد ، كه به او تمر مىگويند ، زكات آن واجب مىشود ، ولى وقت دادن زكات در گندم و جو موقع خرمن شدن و جدا كردن كاه آنها ، و در خرما و كشمش موقعى است كه خشك شده باشند .
مسأله 1855 - اگر موقع واجب شدن زكات گندم و جو و كشمش و خرما كه در مسأله پيش گفته شد ، صاحب آنها بالغ باشد ، بايد زكات آنها را بدهد .
مسأله 1856 - اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در تمام سال ديوانه باشد ، زكات بر او واجب نيست . ولى اگر در مقدارى از سال ديوانه باشد و در آخر سال عاقل گردد ، چنانچه ديوانگى او به قدرى كم باشد كه مردم بگويند در تمام سال عاقل بوده ، بنابر احتياط زكات بر او واجب است .
مسأله 1857 - اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در مقدارى از سال مست يا بيهوش شود ، زكات از او ساقط نمىشود . و هم چنين است اگر موقع واجب شدن زكات گندم و جو و خرما و كشمش ، مست يا بيهوش باشد .
مسأله 1858 - مالى را كه از انسان غصب كرده‌اند و نمىتواند در آن تصرف كند زكات ندارد . و نيز اگر زراعتى را از او غصب كنند و موقعى كه زكات آن واجب مىشود در دست غصب كننده باشد ، موقعى كه به صاحبش بر مىگردد زكات ندارد .
مسأله 1859 - اگر طلا و نقره يا چيز ديگرى را كه زكات آن واجب است قرض كند و يك سال نزد او بماند ، بايد زكات آن را بدهد و بر كسى كه قرض داده چيزى واجب نيست .

362