مسأله 1790 - اگر بچه صغير سرمايه‌اى داشته باشد و از آن منافعى بدست آيد ولى او مىتواند پيش از بلوغ او خمس آن را بدهد و اگر بعد از تمام شدن سال خمس را ندهد تصرف در آن مال براى او جائز نيست و در اين صورت بر خود صغير واجب است كه پس از بلوغ خمس آن را بدهد .
مسأله 1791 - انسان نمىتواند در مالى كه يقين دارد خمسش را نداده‌اند تصرف كند ولى در مالى كه شك دارد خمس آن را داده‌اند يا نه مىتواند تصرف نمايد .
مسأله 1792 - كسى كه از اول زمان بلوغش خمس نداده اگر ملكى بخرد و قيمت آن بالا برود اگر آن ملك را به اين قصد نخريده كه قيمتش بالا برود و بفروشد مثلا زمينى را براى زراعت خريده است چنانچه آن را به ذمه خريده ولى از پول خمس نداده قيمت آن را به فروشنده پرداخته بايد خمس قيمتى را كه خريده بدهد و چنانچه آن را به عين خريده مثلا پول خمس نداده را به فروشنده داده و گفته است كه اين ملك را به اين پول عينا مىخرم در صورتى كه حاكم شرع معامله پنج يك آن را اجازه بدهد ، خريدار بايد خمس مقدارى را كه آن ملك فعلا ارزش دارد بدهد .
مسأله 1793 - كسى كه از اول تكليف ، خمس نداده اگر از منافع كسب چيزى كه به آن احتياج ندارد خريده و يك سال از خريد آن گذشته بايد خمس آن را بدهد و اگر اثاث خانه و چيزهاى ديگرى كه به آنها احتياج دارد مطابق شأن خود خريده پس اگر بداند در بين سالى كه در آن سال فائده برده آنها را خريده لازم نيست خمس آنها را بدهد و اگر نداند كه در بين سال خريده يا بعد از تمام شدن سال ، بنابر احتياط مستحب بايد با حاكم شرع مصالحه كند .

348