احكام مزارعه مسأله 2222 - مزارعه آن است كه مالك زمين يا كسى كه زمين در اختيار او است با زارع به اين قسم معامله كند كه زمين را در اختيار او بگذارد ، تا زراعت كند و مقدارى از حاصل آن را به مالك بدهد .
مسأله 2223 - مزارعه چند شرط دارد :
اول : آن كه چون عقد است بايد به لفظ انشاء معامله تحقق پيدا كند به اين كه صاحب زمين به زارع بگويد زمين را به تو واگذار كردم براى مزارعه و زارع هم بگويد قبول كردم ، يا بدون اين كه حرفى بزنند عملا انشاء معامله را تحقق ببخشند به اين كه مالك ، زمين را واگذار كند براى مزارعه و زارع هم به اين منظور تحويل بگيرد .
دوم : صاحب زمين و زارع هر دو مكلف و عاقل باشند و با قصد و اختيار خود مزارعه را انجام دهند و حاكم شرع آنان را از تصرف در اموالشان جلوگيرى نكرده باشد بلكه اگر در حال بالغ شدن سفيه باشند اگر چه حاكم شرع جلوگيرى نكرده باشد نمىتوانند مزارعه را انجام دهند و اين حكم در همه معاملات جارى است .
سوم : همه حاصل زمين به يكى اختصاص داده نشود .
چهارم : سهم هر كدام بطور مشاع باشد مثل نصف يا ثلث حاصل و مانند اينها و بايد تعيين شده باشد ، پس اگر قرار دهند حاصل يك قطعه ، مال يكى و قطعه ديگر مال ديگرى صحيح نيست و نيز اگر مالك بگويد در اين زمين زراعت كن و هر چه مىخواهى به من بده صحيح نيست .
پنجم : مدتى را كه بايد زمين در اختيار زارع باشد معين كنند و بايد مدت بقدرى باشد كه در آن مدت به دست آمدن حاصل ممكن باشد .

442