و بى اختيار فرو رود ، ولى اگر فراموش كند كه روزه است و آب را فرو دهد ، يا براى وضو مضمضه كند و بىاختيار فرو رود ، قضا بر او واجب نيست .
مسأله 1686 - اگر غير آب چيزى ديگرى را در دهان ببرد و بىاختيار فرو رود يا آب داخل بينى كند و بىاختيار فرو رود ، قضا بر او واجب نيست .
مسأله 1687 - مضمضه زياد براى روزه‌دار مكروه است و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد ، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد .
مسأله 1688 - اگر انسان بداند كه به واسطه مضمضه بىاختيار ، يا از روى فراموشى آب وارد گلويش مىشود ، نبايد مضمضه كند .
مسأله 1689 - اگر در ماه رمضان ، بعد از تحقيق يقين كند كه صبح نشده و كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده قضا لازم نيست .
مسأله 1690 - اگر انسان شك كند كه مغرب شده يا نه ، نمىتواند افطار كند ، ولى اگر شك كند كه صبح شده يا نه ، پيش از تحقيق هم مىتواند كارى كه روزه را باطل مىكند انجام دهد .
احكام روزه قضا مسأله 1691 - اگر ديوانه عاقل شود ، واجب نيست روزه‌هاى وقتى را كه ديوانه بوده قضا نمايد .
مسأله 1692 - اگر كافر مسلمان شود ، واجب نيست روزه‌هاى وقتى را كه كافر بوده قضا نمايد . ولى اگر مسلمانى كافر شود و دو باره مسلمان گردد روزه‌هاى وقتى را كه كافر بوده بايد قضا نمايد .
مسأله 1693 - روزه‌اى كه از انسان به واسطه مستى فوت شده ، بايد قضا نمايد ، اگر چه چيزى را كه به واسطه آن مست شده ، براى معالجه خورده باشد ، بلكه

327