" مسأله 3023 " مسلمان از كافر ارث مىبرد ، ولى كافر - هر چند پدر يا پسر ميت باشد - از مسلمان ارث نمىبرد ، خواه كافر اصلى باشد يا مرتد . بنابراين اگر مسلمانى هم وارث مسلمان و هم وارث غير مسلمان داشته باشد همه دارايى او به وارث مسلمان مىرسد ، هر چند وارث مسلمان جزو دسته دوم يا سوم باشد ، و اگر مسلمان هيچ وارث مسلمانى ندارد ارث او مال امام مسلمين است كه در زمان غيبت به دست فقيه جامع الشرايط مىرسد .
" مسأله 3024 " اگر كافر بميرد و وارث مسلمان داشته باشد همه ارث او به وارث مسلمان مىرسد ، هر چند جزو دسته دوم يا سوم باشد ، ولى اگر وارث مسلمانى نداشته باشد ارث او به وارث كافر مىرسد . لكن كافر مرتد در اين جهت حكم مسلمان را دارد كه ارث او به وارث كافر نمىرسد ، بلكه اگر وارث مسلمان نداشته باشد ارث او مال امام مسلمين است .
" مسأله 3025 " اگر كسى يكى از خويشاوندان خود را عمدا و به ناحق بكشد از ارث او محروم مىشود . ولى اگر از روى خطا يا به صورت شبه عمد باشد از او ارث مىبرد ، هر چند ارث بردن او از ديه قتل محل اشكال است و بنابر احتياط با ورثه ديگر مصالحه كند .
" مسأله 3026 " قاتل گرچه خود ارث نمىبرد ولى مانع ارث بردن ديگران نمىشود ، بنابراين اگر به عنوان مثال فرزندى پدر خود را عمدا و به ناحق بكشد و ميت فرزند ديگرى نداشته باشد ، هر چند خود قاتل ارث نمىبرد ولى فرزندان او ارث مىبرند ، و اگر كسى از دسته اول وجود ندارد دسته دوم ارث مىبرند ، و اگر دسته دوم هم وجود ندارد دسته سوم ارث مىبرند .
" مسأله 3027 " كسانى كه به واسطه خويشاوندى نسبى ارث مىبرند سه دسته اند :
دسته اول - پدر و مادر و اولاد ميت ، و با نبودن اولاد ، اولاد اولاد هر چه پايين روند ، هر كدام به ميت نزديكتر است ارث مىبرد ، و تا يك نفر از اين دسته هست دسته دوم ارث نمىبرند .
دسته دوم - پدر بزرگ و مادر بزرگ هر چه بالا روند - پدرى باشند يا مادرى - و برادر و خواهر ميت ، و با نبودن خواهر و برادر ، اولاد آنان هر چه پايين روند ، هر كدام به ميت نزديكتر است ، و تا يك نفر از اين دسته هست دسته سوم ارث نمىبرند .
دسته سوم - عمو ، عمه ، دايى و خاله هر چه بالا روند و اولاد آنان هر چه پايين روند ، و تا هنگامى كه يك نفر از عموها و عمه ها و دايى ها و خاله هاى ميت زنده باشد اولاد آنان ارث نمىبرند . ولى اگر ميت فقط عموى پدرى و پسر عموى پدر و مادرى داشته باشد

549