آن معلوم نباشد حكم لقطه را ندارد ، بلكه " مجهول المالك " مىباشد ، پس بايد براى پيدا كردن صاحب آن جستجو كند و چنانچه از يافتن او مايوس شد با اجازه حاكم شرع حيوان يا بهاى آن را صدقه دهد . همچنين است اگر كبوترى كه بال آن بريده شده است وارد منزل انسان شود ، ولى اگر بال كبوتر بريده نباشد و انسان نداند صاحب دارد يا نه ، مىتواند آن را به قصد تملك براى خود بردارد ، و اگر بداند صاحب دارد بايد آن را به صاحبش برگرداند ، و اگر صاحب آن را نمىشناسد و از پيدا كردن او مايوس است بايد آن را صدقه دهد .
" مسأله 2915 " اگر در جايى كه عمران و آبادى است حيوانى را پيدا كند يكى از دو صورت را دارد :
الف - اگر حيوان سالم است و در معرض تلف نباشد ، جايز نيست آن را بگيرد ، و اگر گرفت بايد آن را حفظ كند و علوفه اش را نيز تأمين كند و حق ندارد از صاحبش عوض آن را مطالبه نمايد . و در صورتى كه آن حيوان گوسفند باشد و صاحب آن پيدا نشود ، مىتواند آن را براى صاحبش نگه دارد و يا اين كه پس از سه روز آن را بفروشد و پول آن را از طرف صاحبش صدقه دهد ، و چنانچه صاحبش پيدا شود و صدقه را قبول نكند بايد پول آن را به صاحبش بدهد .
ب - اگر حيوان در اثر مرض يا غير آن در معرض تلف باشد ، جايز است آن را بگيرد و در اين صورت واجب است علوفه آن را تأمين كند ، و در صورتى كه قصد مجان نداشته باشد مىتواند پس از پيدا شدن صاحبش عوض آن را مطالبه نمايد ، و يا اين كه از شير يا پشم يا سوارى آن استفاده كند و از مخارجش كم كند . و اگر حيوان تلف شود ضامن آن نيست ، مگر اين كه در حفظ آن كوتاهى كرده باشد .
" مسأله 2916 " اگر حيوانى را در جايى كه عمران و آبادى نيست - مانند بيابانها و جنگل ها و كوهها و راه هاى بيابانى - پيدا كند و صاحب آن معلوم نباشد دو صورت دارد :
الف - اگر در آن محل آب و گياه وجود دارد و حيوان از لحاظ جسمى يا قدرت دويدن مىتواند خود را از درندگان حفظ كند ، جايز نيست آن را بگيرد .
ب - اگر در آن محل آب و گياه وجود ندارد و يا حيوان در معرض خطر باشد - مانند گوسفند و بچه شتر - جايز است آن را بگيرد و به مقدار ممكن معرفى كند . و چنانچه از پيدا كردن صاحبش مايوس شد مىتواند آن را تملك كند و يا اين كه براى صاحبش حفظ نمايد ، ولى در صورت تملك اگر صاحبش پيدا شود بايد عوض آن را به او بدهد .
" مسأله 2917 " اگر بچه اى گم شده باشد و ولى او پيدا نشود و يا او را سر راه گذاشته باشند ، جايز است بلكه اگر در معرض تلف باشد واجب است انسان او را بردارد

524