" مسأله 1787 " كسى كه طلا و نقره دارد اگر هيچ كدام آنها به اندازه نصاب اول نباشد - مثلا صد و چهار مثقال نقره و چهارده مثقال طلا داشته باشد - زكات بر او واجب نيست .
" مسأله 1788 " طلا و نقره اى كه بيشتر از اندازه معمولى فلز ديگر دارد ، اگر خالص آن به اندازه نصاب برسد بايد زكات آن را بپردازد ، و چنانچه شك دارد كه خالص آن به اندازه نصاب هست يا نه ، بنابر احتياط واجب به وسيله آب كردن يا از راه ديگر خالص آن را معلوم كند ، يا به بالاترين حدى كه احتمال مىدهد حساب نمايد .
" مسأله 1789 " اگر طلا و نقره خوب و بد داشته باشد ، مىتواند زكات هر كدام از خوب و بد را از خود آن بدهد ، هر چند بهتر است زكات همه را از جنس خوب پرداخت نمايد .
" مسأله 1790 " از آنجا كه زكات در طلا و نقره منحصر به صورتى است كه سكه رسمى خورده باشد و به شكل دينار و درهم بوده و معامله با آن رواج داشته باشد و از طرفى تشريع زكات - طبق روايات آن - به منظور بر طرف كردن كمبودها و تأمين حوائج فقرا و جامعه بوده است ، بنابراين در زمان ما كه طلا و نقره سكه دار به كلى از رواج معامله خارج شده و به جاى آن " پولهاى كاغذى " رواج پيدا كرده است ، احتمال دارد اين پولها هم حكم طلا و نقره مسكوك را داشته باشد ، پس راه احتياط آن است كه معادل نصاب طلا و نقره سكه دار در پولهاى رايج روز محاسبه شود و پس از تحقق ساير شرايط - از جمله باقى ماندن يازده ماه - زكات آن پرداخت گردد .
زكات گندم ، جو ، خرما و كشمش ( غلات اربعه ) " مسأله 1791 " زكات " گندم " و " جو " از وقتى واجب مىشود كه به آنها گندم و جو گفته شود ، و بنابر احتياط زكات " كشمش " و " مويز " از زمان شروع به انگور شدن واجب مىشود ، و زكات " خرما " وقتى واجب مىشود كه رنگ آن زرد يا سرخ شود .
" مسأله 1792 " زمان محاسبه نصاب گندم ، جو ، خرما و كشمش وقتى است كه خشك شده باشند ، پس اگر وزن آن موقعى كه تر است به حد نصاب برسد و بعد از خشك شدن كمتر از آن شود زكات واجب نمىشود .
" مسأله 1793 " اگر گندم ، جو ، غوره و خرما را پيش از زمان واجب شدن زكات مصرف كنند ، اگر چه خشك آنها به اندازه نصاب برسد زكات آنها واجب نيست .
" مسأله 1794 " خرمايى كه تازه آن را مىخورند و اگر بماند خيلى كم مىشود ،

316