نام کتاب : توضيح المسائل ( فارسي ) نویسنده : الشيخ المنتظري جلد : 1 صفحه : 20
يكى از آنان تقليد نمود . " مسأله 9 " عدول ( تغيير تقليد ) از مجتهدى به مجتهد ديگر در مسائلى كه به آن عمل شده جايز نيست ، ولى اگر كسى كه از مجتهد غير اعلم تقليد مىكرده پس از مدتى بفهمد ديگرى اعلم است ، بايد از مجتهد قبلى عدول كند و به مجتهد اعلم رجوع نمايد ، بلكه اگر گمان پيدا كند يا احتمال دهد كه ديگرى اعلم است بايد به او مراجعه نمايد . " مسأله 10 " به دست آوردن فتوى و نظريه مجتهد چهار راه دارد : الف - شنيدن از خود مجتهد ب - شنيدن از دو نفر عادل ج - شنيدن از كسى كه گفته او موجب اطمينان است . د - ديدن در رساله مجتهد يا ملاحظه دستخط او ، در صورتى كه به درستى رساله يا دستخط وى مطمئن باشد . " مسأله 11 " پس از آن كه مقلد به فتوى و نظريه مجتهد آگاهى يافت ، تا هنگامى كه به تغيير فتوى و نظر او يقين يا اطمينان پيدا نكرده است بايد به همان فتوى عمل نمايد ، و در صورت شك در عوض شدن فتوى جستجو لازم نيست . " مسأله 12 " اگر مجتهد اعلم در مسأله اى فتوى دهد ، مقلد او نمىتواند در آن مسأله به فتواى مجتهد ديگر عمل كند ، ولى اگر فتوى ندهد و بفرمايد : " احتياط آن است كه فلان طور عمل شود " مثلا بفرمايد : احتياط آن است كه در ركعت سوم و چهارم نماز سه مرتبه تسبيحات اربعه - يعنى " سبحان الله والحمد لله ولا إله إلا الله والله اكبر " - بگويند ، مقلد بايد يا به اين احتياط كه " احتياط واجب " نام دارد عمل كند و سه مرتبه بگويد ، و يا به فتواى مجتهدى كه علم او از مجتهد اعلم كمتر و از مجتهدهاى ديگر بيشتر است عمل نمايد ، پس اگر او يك مرتبه گفتن را كافى بداند مىتواند يك مرتبه بگويد . همچنين است اگر مجتهد اعلم بفرمايد : مسأله " محل تأمل " يا " محل اشكال " است . " مسأله 13 " اگر مجتهد اعلم بعد از آن كه در مسأله اى فتوى داده است احتياط كند - مثلا بفرمايد : ظرف نجس را اگر يك مرتبه در آب كر بشويند پاك مىشود ، ولى احتياط آن است كه سه مرتبه بشويند - مقلد او نمىتواند در آن مسأله به فتواى مجتهد ديگر رفتار كند ، بلكه بايد يا به همين فتوى عمل كند ، يا به احتياط بعد از فتوى كه آن را " احتياط مستحب " مىگويند عمل نمايد ، مگر آن كه فتواى مجتهد ديگر به احتياط نزديكتر باشد . " مسأله 14 " اگر مجتهدى كه انسان از او تقليد مىكند از دنيا برود بايد از مجتهد زنده ديگر تقليد نمود ، پس اگر مجتهد زنده باقى ماندن بر تقليد مجتهد ميت را به هر مقدار
20
نام کتاب : توضيح المسائل ( فارسي ) نویسنده : الشيخ المنتظري جلد : 1 صفحه : 20