مسائل وصيت " وصيت " آن است كه انسان به كسى سفارش كند پس از مرگش كارى را براى او انجام دهند ، يا پس از مرگش چيزى از مال او ملك كسى باشد ، يا براى فرزندان خود و كسانى كه اختيار آنان با او است سرپرست و قيم معين كند . كسى را كه وصيت مىكند " موصى " و كسى را كه به او وصيت مىكنند " وصى " مىگويند .
از رسول خدا ( ص ) نقل شده است كه فرمودند : " هر كس بدون وصيت بميرد به مرگ جاهليت مرده است " . و فرمودند : " براى مرد مسلمان سزاوار نيست شبى را صبح كند مگر اين كه وصيت او زير سرش باشد " . و نيز فرمودند : " هر كس هنگام مرگ خوب وصيت نكند از نظر مردانگى و عقل كمبود دارد " .
" مسأله 2988 " وقتى نشانه هاى مرگ در انسان نمايان شود بايد به اين دستورات عمل نمايد :
الف - هر چه زودتر امانتهاى مردم را به صاحبانش برگرداند . و اگر به مردم بدهكار است وزمان دادن آن بدهى رسيده بايد بپردازد ، و اگر در آن حال توان پرداخت را ندارد يا زمان آن نرسيده ، بايد وصيت كند و بر وصيت شاهد بگيرد ، ولى اگر بدهى او براى ورثه معلوم باشد و اطمينان دارد كه ورثه مىپردازند وصيت لازم نيست .
ب - اگر خمس يا زكات و يا مظالم بدهكار است بايد فورا بپردازد ، و اگر در آن حال توان پرداخت را ندارد و احتمال مىدهد كسى آنها را ادا نمايد بايد وصيت كند . همچنين است اگر حج بر او واجب باشد .
ج اگر نماز و روزه قضا دارد بايد وصيت كند كه از مال خودش براى آنها اجير بگيرند ، بلكه اگر مال نداشته باشد ولى احتمال بدهد كسى بدون اجرت آنها را انجام مىدهد باز هم

( 1 ) وسائل الشيعه ، كتاب الوصايا ، باب 1 ، حديث 8 . ( 2 ) وسائل الشيعه ، كتاب الوصايا ، باب 1 ، حديث 7 . ( 3 ) برگرفته از وسائل الشيعه ، كتاب الوصايا ، باب 6 ، حديث 2 .

541