نام کتاب : توضيح المسائل ( فارسي ) نویسنده : الشيخ المنتظري جلد : 1 صفحه : 349
از بدان و شصت هزار از خوبان را عذاب مىكنم ، عرض كرد : پروردگارا ! بدان به جاى خود ، خوبان را چرا ؟ ! پس وحى فرمود : خوبان در برابر اهل معصيت مسامحه كردند و به خاطر غضب من غضب نكردند " . " مسأله 1972 " " معروف " يعنى چيزى كه به حكم شرع يا عقل انجام آن واجب يا مستحب است ، و " منكر " يعنى چيزى كه به حكم شرع يا عقل انجام آن قبيح و حرام يا مكروه است ، و از اين نظر فرقى ميان امور فردى واجتماعى نيست . بنابراين امر به معروف و نهى از منكر يك وظيفه عمومى است و حكومتها وافراد مردم همه در برابر يكديگر مسئوليت دارند و بايد به اين وظيفه عمل نمايند . " مسأله 1973 " امر به معروف و نهى از منكر با شرايطى كه بيان خواهد شد واجب و ترك آن معصيت است ، و در مستحبات و مكروهات نيز امر و نهى مستحب مىباشد . " مسأله 1974 " امر به معروف و نهى از منكر واجب كفايى مىباشد ، بنابراين اگر بعضى از مكلفين به آن اقدام كنند و مقصود حاصل شود ، از ديگران ساقط مىشود . و اگر اقامه معروف و جلوگيرى از منكر بر اجتماع جمعى از مكلفين متوقف باشد ، واجب است اجتماع نمايند . " مسأله 1975 " اگر امر و نهى بعضى افراد مؤثر واقع نشود و برخى ديگر احتمال دهند امر و نهى آنان اثر بخش است ، بر آنها واجب مىشود . " مسأله 1976 " هنگام وجوب امر به معروف و نهى از منكر با زبان ، ياد آورى مسائل شرعى كفايت نمىكند ، بلكه انسان بايد امر و نهى نمايد . " مسأله 1977 " هدف امر به معروف برپايى واجب ، و هدف نهى از منكر جلوگيرى از حرام است ، بنابراين در امر به معروف و نهى از منكر قصد قربت معتبر نيست . شرايط امر به معروف و نهى از منكر : " مسأله 1978 " كسى كه مىخواهد امر به معروف و نهى از منكر كند بايد " معروف " را از " منكر " تشخيص دهد ، پس كسى كه معروف و منكر را نمىشناسد ، حق ندارد بلكه نمىتواند امر به معروف و نهى از منكر نمايد . " مسأله 1979 " در واجب بودن امر به معروف و نهى از منكر سه شرط لازم است : 1 - احتمال دهد امر و نهى او اثر بخش باشد ، پس اگر بداند اثر نمىكند واجب نيست . 2 - بداند يا مطمئن باشد كه گنهكار قصد ادامه يا تكرار گناه را دارد ، پس اگر بداند يا
( 1 ) تهذيب الاحكام ، ج 6 ، ص 180 ، باب " الامر بالمعروف والنهى عن المنكر " ، حديث 21 .
349
نام کتاب : توضيح المسائل ( فارسي ) نویسنده : الشيخ المنتظري جلد : 1 صفحه : 349