مسائل جهاد و دفاع " جهاد " يكى از اركان دين است كه در صدر اسلام موجب تقويت اسلام و انتشار آن در مناطق مختلف شد . واجب بودن جهاد به طور كلى از ضروريات اسلام مىباشد و در فروع دين كمتر موضوعى همانند جهاد مورد توجه وتاكيد قرار گرفته است ، و علاوه بر آيات جهاد روايات زيادى در مورد حدود ، شرايط ، احكام وفضيلت جهاد از معصومين ( ع ) وارد شده است ، از جمله از حضرت امير المؤمنين على ( ع ) نقل شده است كه فرمودند : " جهاد درى از درهاى بهشت است كه خداوند آن را براى اولياى خاص خود گشوده است " .
" مسأله 1934 " جهاد بر دو نوع است : " ابتدايى " و " دفاعى " . " جهاد ابتدايى " آن است كه امام مسلمانان به منظور دعوت كفار و مشركين به اسلام و عدالت و يا جلوگيرى از نقض پيمان اهل ذمه يا طغيان بغاة ( شورشيان مسلح ) بر امام مسلمين ، نيروى نظامى به مناطق آنان گسيل دارد . در حقيقت هدف از جهاد ابتدايى كشور گشايى نيست ، بلكه دفاع از حقوق فطرى ملتهايى است كه توسط قدرتهاى كفر و شرك و طغيان از خدا پرستى و توحيد و عدالت محروم شده اند . ولى " جهاد دفاعى " زمانى است كه دشمن به مرز و بوم مسلمانان هجوم آورد و قصد تسلط سياسى يا فرهنگى و اقتصادى نسبت به آنان داشته باشد ، و ممكن است جهاد در برابر بغاة نيز جهاد دفاعى محسوب گردد ، بلكه مىتوان گفت همه اقسام جهاد ، جهاد دفاعى محسوبند .
" مسأله 1935 " شركت در جهاد بر كسى واجب است كه بالغ ، عاقل ، مرد و آزاد باشد ، و نابينا ، پير ، زمين گير و مبتلا به مرضى نباشد كه نتواند وظيفه اش را انجام دهد .
" مسأله 1936 " فرار از جهاد جايز نيست ، مگر اين كه فرار از جبهه اى به جبهه ديگر يا براى تدارك نيروى بيشتر باشد .
" مسأله 1937 " اگر ادامه جهاد نياز به كمكهاى مادى داشته باشد ، بر همه كسانى كه

( 1 ) برگرفته از وسائل الشيعه ، كتاب الجهاد ، باب 1 از ابواب " جهاد العدو و ما يناسبه " ، حديث 13 .

342