شرط يازدهم آنكه شستن صورت و دستها و مسح سر و پاها را خود انسان انجام دهد و اگر ديگرى او را وضوء دهد ، يا در رساندن آب به صورت و دستها و مسح سر و پاها به او كمك نمايد ، وضوء باطل است .
مسأله 295 - كسى كه نمى تواند وضوء بگيرد ، بايد نايب بگيرد ، كه او را وضوء دهد . و چنانچه مزد هم بخواهد ، در صورتى كه بتواند بايد بدهد . ولى بايد خود او نيت وضوء كند و با دست خود مسح نمايد ، و اگر نمى تواند بايد نائبش دست او را بگيرد و به جاى مسح او بكشد ، و اگر اين هم ممكن نيست بايد از دست او رطوبت بگيرد و با آن رطوبت سر و پاى او را مسح كند و در جميع فروض احتياط واجب آن است كه تيمم هم بنمايد .
مسأله 296 - هر كدام از كارهاى وضوء را كه مى تواند به تنهايى انجام دهد ، نبايد در آن كمك بگيرد .
شرط دوازدهم آنكه استعمال آب براى او مانعى نداشته باشد .
مسأله 297 - كسى كه مىترسد كه اگر وضوء بگيرد ، مريض شود يا اگر آب را به مصرف وضوء برساند تشنه بماند ، نبايد وضوء بگيرد . ولى اگر نداند كه آب براى او ضرر دارد و وضوء بگيرد ، اگر چه بفهمد ضرر داشته وضوى او صحيح است .
مسأله 298 - اگر رساندن آب به صورت و دستها به مقدار كمى كه وضوء با آن صحيح است ضرر ندارد و بيشتر از آن ضرر دارد ، بايد با همان مقدار وضوء بگيرد .
شرط سيزدهم آنكه در اعضاء وضوء مانعى از رسيدن آب نباشد .
مسأله 299 - اگر مى داند چيزى به اعضاء وضوء چسبيده ولى شك دارد كه از رسيدن آب جلوگيرى مى كند يا نه بايد آن را بر طرف كند يا آب را به زير آن برساند .
مسأله 300 - اگر زير ناخن چرك باشد ، وضوء اشكال ندارد ولى اگر ناخن را

52