مسأله 1888 - اگر درخت خرما يا انگور در يك سال دو مرتبه ميوه دهد ، چنانچه روى هم به مقدار نصاب باشد بنا بر احتياط زكات آن واجب است .
مسأله 1889 - اگر مقدارى رطب يا انگور تازه دارد كه خشك آن به اندازه نصاب مى شود ، چنانچه به قصد زكات از تازه آن به قدرى به مستحق بدهد كه اگر خشك شود به اندازه زكاتى باشد كه بر او واجب است اشكال دارد .
مسأله 1890 - اگر زكات خرماى خشك يا كشمش بر او واجب باشد ، نمى تواند زكات آن را خرماى تازه يا انگور بدهد و نيز اگر زكات خرماى تازه يا انگور بر او واجب باشد نمى تواند زكات آن را خرماى خشك يا كشمش بدهد . اما اگر يكى از اينها يا چيز ديگرى را به قصد قيمت زكات بدهد مانعى ندارد .
مسأله 1891 - كسى كه بدهكار است و مالى هم دارد كه زكات آن واجب شده اگر بميرد بايد او تمام زكات را از مالى كه زكات آن واجب شده بدهند ، بعد قرض او را اداء نمايند .
مسأله 1892 - كسى كه بدهكار است و گندم يا جو يا خرما يا كشمش هم دارد ، اگر بميرد و پيش از آنكه زكات اينها واجب شود ، ورثه قرض او را از مال ديگر بدهند ، هر كدام كه سهمشان 288 من و 450 مثقال كم برسد ، بايد زكات بدهد و اگر پيش از آنكه زكات اينها واجب شود ، قرض او را ندهند ، چنانچه مال ميت فقط به اندازه بدهى او باشد بنا بر احتياط بايد زكات را بدهند و طلب طلبكاران را يا استرضاء از آنها بنمايند ، و همچنين اگر مال ميت بيشتر از بدهى او باشد ، در صورتى كه بدهى او به قدرى است كه اگر بخواهند اداء نمايند ، بايد مقدارى از گندم و جو و خرما و كشمش را هم به طلبكار بدهند .
مسأله 1893 - اگر گندم و جو و خرما و كشمشى كه زكات آنها واجب شده خوب و بد دارد ، احتياط واجب آن است كه زكات هر كدام از خوب و بد را از خود آنها بدهد ولى چنانچه خوب و خوبتر دارد اظهر اكتفاء به دادن از خوب است .

323