اشاره نمايد . مسأله 1077 - كسى كه مى تواند بنشيند بهتر است بنشيند و اگر نمى تواند بايد ايستاده نيت سجده كند و چنانچه مى تواند براى سجده با سر اشاره كند و اگر نمى تواند با چشمها اشاره نمايد و اگر اين را هم نمى تواند بهتر است در قلب نيت سجده كند . مسأله 1078 - اگر پيشانى بى اختيار از جاى سجده بلند شود ، چنانچه ممكن باشد بايد نگذارد دوباره به جاى سجده برسد ، و اين يك سجده حساب مى شود ، چه ذكر سجده را گفته باشد يا نه و اگر نتواند سر را نگهدارد و بى اختيار دوباره به جاى سجده برسد ، روى هم دو سجده حساب مى شود و سجده دوم زيادى است و مبطل نيست و اگر چه ذكر نگفته باشد نبايد ذكر بگويد . مسأله 1079 - جايى كه انسان بايد تقيه كند مى تواند بر فرش و مانند آن سجده نمايد و لازم نيست براى نماز بجاى ديگر برود ، ولى اگر بتواند بر حصير يا چيزى كه سجده بر آن صحيح مى باشد ، طورى سجده كند كه به زحمت نيفتد ، نبايد بر فرش و مانند آن سجده نمايد . مسأله 1080 - اگر روى تشك پر يا چيز ديگرى كه بدن روى آن آرام نمى گيرد ، سجده كند باطل است . مسأله 1081 - اگر انسان ناچار شود كه در زمين گل نماز بخواند ، چنانچه آلوده شدن بدن و لباس براى او مشقت ندارد ، بايد سجده و تشهد را بطور معمول بجا آورد و اگر مشقت دارد ، در حالى كه ايستاده ، براى سجده با سر اشاره كند و تشهد را ايستاده بخواند و اگر سجده و تشهد را بطور معمول بجا آورد ، نمازش محل اشكال است . مسأله 1082 - در ركعت اول و ركعت سومى كه تشهد ندارد ، مثل ركعت سوم نماز ظهر و عصر و عشاء بهتر است بعد از سجده دوم قدرى بى حركت بنشيند و بعد برخيزد ولى لازم نيست ، اين عمل را جلسه استراحت مى نامند .