مسأله 4 - هر گاه آدمى از محلى كه رؤيت هلال رمضان در آنجا شده و به قصد اول ماه روزه گرفته مسافرت كند و قبل از ظهر به محلى رسيد كه مى خواهد ده روز در آنجا بماند و يا وطن اوست ولى در آنجا اول رمضان ثابت نشده است در صورتى كه چيزى مخورده باشد بايد روزه را نگهدارد ، و چنانچه از محلى كه رؤيت هلال شوال شده به جايى مسافرت كند كه در آنجا هنوز اول ماه ثابت نشده است افطار واجب است .
نماز و روزه اهالى قطبين بعض از مناطق كره زمين است كه شش ماه شب است و شش ماه روز مانند ، دو قطب شمالى و جنوبى كره زمين . در صورتى كه ضرورتى ايجاب نكند نبايد در چنين مناطقى زندگى كرد ولى در صورت ضرورت و يا بودن مصلحت بيشترى ناگزير به ماندن شد بارى نماز و روزه يكى از دو راه را بايد انتخاب نمايد :
1 - اوقات نماز و روزه آنجا را با اوقات مناطق معتدله اى كه نزديكتر به آنجا است و يا سابقا در آنجا زندگى مى كرده است تطبيق نمايد مثلا با ساعت ، هر وقت فهميد در آن مناطق ظهر شده نماز ظهر و عصر ، و هر وقت مغرب شده نماز مغرب و عشاء ، و هر وقت صبح شده نماز صبح بخواند و هر گاه در آنجا ماه رمضان شد او هم روزه بگيرد و اين كار با بود وسائل امروزى از قبيل راديو و تلويزيون كار آسانى است .
2 - ملاك را اوقات مناطق معتدله قرار دهد بدون در نظر گرفتن نزديكترين منطقه نسبت به آنجا . و در انتخاب اوقات مناطق معتدله مخير است مثلا مخير است ميزان را ايران يا عراق يا حجاز و يا نظائر اينها قرار دهد .

519