را كه مثل گردو و تخم مرغ با شماره معامله مى كنند ، بفروشد و زيادتر بگيرد مثلا ده تا تخم مرغ بدهد و يازده تا بگيرد اشكال ندارد .
مسأله 2073 - جنسى را كه در بعضى از شهرها با وزن ، يا پيمانه مىفروسند و در بعضى از شهرها با شماره معامله مى كنند ، جايز نيست كه آن جنس را به زيادتر از آن بفروشند در شهرهايى كه با پيمانه يا وزن معامله مى كنند و جايز است در شهرهايى كه با شماره مى فروشند .
مسأله 2074 - اگر چيزى را كه مىفروشد و عوضى را كه مى گيرد از يك جنس نباشند زيادى گرفتن اشكال ندارد ، پس اگر يك من برنج بفروشد و دو من گندم بگيرد معامله صحيح است .
مسأله 2075 - اگر جنسى را كه مى فروشد و عوضى را كه مى گيرد ، از يك چيز عمل آمده باشند ، بايد در معامله زيادى نگيرد ، پس اگر يك من روغن بفروشد و در عوض آن يك من و نيم پنير بگيرد ، ربا و حرام است ، و احتياط واجب آن است كه اگر ميوه رسيده را با ميوه نارس معامله كند زيادى نگيرد .
مسأله 2076 - جو و گندم در ربا يك جنس حساب مى شوند ، پس اگر يك من گندم بدهد و يك من و پنج سير جو بگيرد ، ربا و حرام است و نيز اگر مثلا ده من جو بخرد كه سر خرمن ده من گندم بدهد ، چون جو را نقد گرفته و بعد از مدتى گندم را مى دهد مثل آن است كه زيادى گرفته حرام است .
مسأله 2077 - اگر مسلمان از كافرى ربا بگيرد اشكال ندارد ، و نيز پدر و فرزند و زن و شوهر مى توانند از يكديگر ربا بگيرند .
شرائط فروشنده و خريدار مسأله 2078 - براى فروشنده و خريدار شش چيز شرط است : اول - آنكه بالغ باشند . دوم - آنكه عاقل باشند . سوم - آنكه سفيه نباشند يعنى مال

354