مجبور نمايند و جماع بدون اختيار باشد روزه او باطل نمى شود . ولى چنانچه در بين جماع يادش بيايد ، يا ديگر مجبور نباشد ، بايد فورا از حال جماع خارج شود و اگر خارج نشود ، روزه او باطل است ، و همچنين اگر مكره باشد و اختيارا جماع كند .
3 - استمناء مسأله 1589 - اگر روزه دار استمناء كند يعنى با خود يا غير خود كارى كند غير از جماع كه منى از او بيرون آيد روزه اش باطل مى شود .
مسأله 1590 - اگر بى اختيار منى از او بيرون آيد روزه اش باطل نيست . ولى اگر كارى كند كه به اختيار منى از او بيرون آيد چنانچه احتمال بدهد خروج منى را به واسطه آن كار روزه اش باطل مى شود و اگر اطمينان داشته كه خارج نمى شود روزه باطل نمى شود .
مسأله 1591 - هرگاه روزه دار بداند كه اگر در روز بخوابد محتلم مى شود يعنى در خواب منى از او بيرون مى آيد واجب نيست نخوابيدن و اگر بخوابد روزه اش باطل نمى شود .
مسأله 1592 - اگر روزه دار در حال بيرون آمدن منى از خواب بيدار شود ، واجب نيست از بيرون آمدن جلوگيرى كند .
مسأله 1593 - روزه دارى كه محتلم شده ، مى تواند بول كند و به دستورى كه در صفحه 13 گفته شد استبراء نمايد . اگرچه بداند به واسطه بول يا استبراء كردن باقى مانده منى از مجرى بيرون مى ايد .
مسأله 1594 - روزه دارى كه محتلم شده اگر بداند منى در مجرى مانده و در صورتى كه پيش از غسل بول نكند بعد از غسل منى از او بيرون مى آيد لازم نيست پيش از غسل بول كند .
مسأله 1595 - كسى كه مى داند كه اگر عمدا منى از خود بيرون آورد ، روزه اش

275