ميوه آن درختها را فروخته و از قيمتش استفاده كند ، زيادى قيمت باغ تا زمانيكه به فروش نرسيده خمس ندارد .
( مسأله 1769 ) اگر درخت بيد و چنار و مانند اينها را بكارد بايد هر سال خمس زيادى آنها را بدهد . و هم چنين اگر مثلا از شاخه‌هاى آن كه معمولا هر سال مىبرند استفاده أي ببرد و به تنهائى يا با منفعتهاى ديگر كسبش از مخارج سال أو زياد بيايد در آخر هر سال بايد خمس آن را بدهد .
( مسأله 1770 ) كسى كه چند رشته كسب دارد مثلا اجاره ملك مىگيرد و خريد و فروش هم مىكند يا أين كه تجارت و زراعت مىكند بايد خمس آنچه را كه در آخر سال از مخارج أو زياد مىآيد بدهد . و چنانچه از يك رشته نفع ببرد و از رشته ديگر ضرر كند مىتواند ضرر يك رشته را به نفع رشته ديگر تدارك نمايد .
( مسأله 1771 ) خرجهائى را كه انسان براى بدست آوردن فائده مىكند مانند دلالى و باربرى ، مىتواند از منفعت كسر نمايد و نسبت به آن مقدار خمس لازم نيست .
( مسأله 1772 ) آنچه از منافع كسب در بين سال به مصرف خوراك و پوشاك و اثاثيه و خريد منزل و عروسى پسر و جهيزيه دختر و زيارت و مانند اينها مىرساند ، در صورتي كه از شأن أو زياد تر نباشد و زيادة روى هم نكرده بأشد خمس ندارد .
( مسأله 1773 ) مالى را كه انسان به مصرف نذر و كفاره مىرساند جزء مخارج ساليانه است . و نيز مالى را كه به كسى مىبخشد يا جائزه مىدهد در صورتي كه از شان أو زياد تر نباشد از مخارج ساليانه حساب مىشود .
( مسأله 1774 ) اگر انسان در شهري بأشد كه معمولا هر سال مقداري از جهيزيه دختر را تهيه مىكنند ، چنانچه در بين سال از منافع آن سال جهيزيه أي بخرد و از شأنش زياد تر نباشد خمس آن را لازم نيست بدهد . و اگر از شأنش زياد تر بأشد يا از منافع آن سال در سال بعد جهيزيه تهيه نمايد بايد خمس آن را بدهد .
( مسأله 1775 ) كسى كه از كسب و تجارت فائده أي برده اگر مال ديگرى هم دارد كه خمس آن واجب نيست ، مىتواند مخارج سال خود را فقط از فائده كسبش تهيه

299