( مسأله 1729 ) أول ماه به حكم حاكم شرع ثابت نمىشود و رعايت احتياط أولى است .
( مسأله 1730 ) أول ماه با پيشگوئى منجمين ثابت نمىشود . ولى اگر انسان از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا كند بايد به آن عمل نمايد .
( مسأله 1731 ) بلند بودن ماه يا دير غروب كردن آن دليل نمىشود كه شب پيش شب أول ماه بوده است . و اگر پيش از ظهر ماه ديده شود أول ماه محسوب شدن آن روز محل اشكال است . و هم چنين اگر ماه طوق داشته بأشد أول ماه محسوب شدن شب سابق محل اشكال است .
( مسأله 1732 ) اگر أول ماه رمضان براى كسى ثابت نشود و روزه نگيرد چنانچه بعد ثابت شود آن روز أول ماه بوده بايد روزه آن روز را قضا نمايد .
( مسأله 1733 ) اگر در شهري أول ماه ثابت شود در شهرهاى ديگر چه دور باشند چه نزديك چه در أفق متحد باشند يا نه نيز ثابت مىشود در صورتي كه در شب مشترك باشند ولو أين كه أول شب يكى آخر شب ديگرى بأشد .
( مسأله 1734 ) أول ماه به تلگراف ثابت نمىشود مگر انسان بداند كه تلگراف از روى شهادت دو مرد عادل يا از رآه ديگرى بوده كه شرعا معتبر است ، و هم چنين است فاكس و مانند آن .
( مسأله 1735 ) روزى را كه انسان نمىداند آخر ماه رمضان است يا أول شوال بايد روزه بگيرد . ولى اگر در اثنأ روز بفهمد كه أول شوال است بايد افطار كند .
( مسأله 1736 ) اگر زندانى نتواند به ماه رمضان يقين كند بايد به گمان عمل نمايد .
و اگر آن هم ممكن نباشد هر ما هي را كه احتمال مىدهد ماه رمضان است روزه بگيرد صحيح است . ولى بايد بعد از گذشتن يازده ماه از ما هي كه روزه گرفته دوباره يك ماه روزه بگيرد .

292