( مسأله 2081 ) اگر كسى مالى را غصب كند و به فروشد به قصد أين كه پول آن مال خودش بأشد ، چنانچه صاحب مال معامله را اجازه بكند معامله صحيح است ولى پول مال مالك مىشود نه مال غاصب .
شرائط جنس و عوض آن ( مسأله 2082 ) جنسى را كه مىفروشند و چيزى را كه عوض آن مىگيرند پنج شرط دارد : ( أول ) آن كه بنابر مشهور مقدار آن با وزن يا پيمانه يا شماره و مانند اينها معلوم بأشد . ( دوم ) آن كه بتوانند آن را تحويل دهند بنابر أين فروختن اسبى كه فرار كرده صحيح نيست ، و هم چنين است اگر مثلا أسب فرارى را جزء قرار دهند ، ولى اگر چيزى كه مىتواند تحويل دهد مثلا يك فرش را بفروشد و در ضمن آن شرط كند كه اسبش كه فرار كرده ملك مشترى بأشد صحيح است . ( سوم ) بنابر مشهور خصوصياتى را كه در جنس و عوض است و به واسطه آنها ميل مردم به معامله فرق مىكند معين نمايند .
( چهارم ) آن كه ملك طلق بأشد ، پس مالى را كه انسان وقف كرده فروش آن جائز نيست مگر در چند مورد كه خواهد آمد . ( پنجم ) خود جنس را بفروشد نه منفعت آن را ، پس اگر مثلا منفعت يك سأله خانه را بفروشد صحيح نيست ، ولى چنانچه خريدار بجاى پول منفعت ملك خود را بدهد مثلا فرشى را از كسى بخرد و عوض آن منفعت يك سأله خانه خود را به أو واگذار كند اشكال ندارد ، و احكام اينها در مسائل آينده گفته خواهد شد .
( مسأله 2083 ) جنسى را كه در شهري با وزن يا پيمانه معامله مىكنند در آن شهر انسان بايد با وزن يا پيمانه بخرد ، ولى مىتواند همان جنس را در شهري كه با مشاهده معامله مىكنند با مشاهده خريدارى نمايد .
( مسأله 2084 ) چيزى را كه با وزن خريد و فروش مىكنند با پيمانه هم مىشود معامله كرد به أين طور كه اگر مثلا مىخواهد ده من گندم بفروشد با پيمانه أي كه يك من

350