مسأله 1183 - اگر شك كند كه يكى از ركنهاى نماز را بجاى آورده يا نه ، چنانچه مشغول كارى كه بعد از آنست نشده ، بايد آن را بجا آورد ، مثلا اگر پيش از خواندن تشهد شك كند كه دو سجده را بجا آورد يا نه ، بايد بجا آورد و چنانچه بعد يادش بيايد كه آن ركن را بجا آورده بوده ، چون ركن زياد شده نماز باطل است .
مسأله 1184 - اگر شك كند عملى را كه ركن نيست بجا آورده يا نه ، چنانچه مشغول كارى كه بعد از آنست نشده ، بايد آن را بجا آورد ، مثلا اگر پيش از خواندن سوره شك كند كه حمد را خوانده يا نه ، بايد حمد را بخواند و اگر بعد از انجام آن يادش بيايد كه آن را بجا آورده بوده ، چون ركن زياد نشده نماز صحيح است .
مسأله 1185 - اگر شك كند كه ركنى را بجا آورده يا نه ، چنانچه مشغول تشهد است اگر شك كند كه دو سجده را بجا آورده يا نه ، بايد به شك خود اعتنا نكند و اگر يادش بيايد كه آن ركن را بجا نياورده ، در صورتى كه مشغول ركن بعد نشده بايد آن را بجا آورد و اگر مشغول ركن بعد شده نماز باطل است ، مثلا اگر پيش از ركوع ركعت بعد يادش بيايد كه دو سجده را بجا نياورده بايد بجا آورد و اگر در ركوع يا بعد از آن يادش بيايد نماز باطل است .
مسأله 1186 - اگر شك كند عملى را كه ركن نيست بجا آورده يا نه ، چنانچه مشغول كارى كه بعد از آنست شده ، بايد به شك خود اعتنا نكند ، مثلا موقعى كه مشغول خواندن سوره است ، اگر شك كند كه حمد را خوانده يا نه بايد به شك خود اعتنا نكند و اگر بعد يادش بيايد كه آن را بجا نياورده ، در صورتى كه مشغول ركن بعد نشده ، بايد بجا آورد و اگر مشغول ركن بعد شده ، نماز صحيح است ، بنابر اين اگر مثلا در قنوت يادش بيايد كه حمد را نخوانده ، بايد بخواند و اگر در ركوع يادش بيايد نماز صحيح است .
مسأله 1187 - اگر شك كند كه سلام نماز را گفته يا نه ، چنانچه مشغول تعقيب نماز يا مشغول نماز ديگر شده ، يا بواسطه انجام كارى كه نماز را به هم مىزند ، از حال نمازگزار بيرون رفته ، بايد به شك خود اعتنا نكند و اگر پيش از اينها شك كند بايد سلام را بگويد و اگر شك كند سلام نماز را درست گفته يا نه اعتنا نكند هر

206